Doordrukvelletjes

Een enkele keer sta ik het mijzelf toe om sentimenteel terug te denken aan mijn assistententijd. Het was begin 2012, ik deed consultenstage en we werkten nog met papieren dossiers. De intercollegiale consulten verliepen via doordrukvelletjes. Een A4 met meerdere lagen, waarvan de helft van het A4 voor de patiëntgegevens en consultvraag was bedoeld, en de andere helft voor het antwoord van de consulent.

Als ik werd gebeld door een afdeling trof ik vervolgens een consultvelletje aan met een kernachtige vraag op de bovenste helft. Diabetes, s.v.p. regulatie? Koorts e.c.i. focus? Aan mij dan de schone taak om op een half A4’tje de relevante informatie samen te vatten. Ik schat dat ik maximaal 150-200 woorden kon gebruiken voor mijn samenvatting van voorgeschiedenis, anamnese, onderzoek en conclusie, gevolgd door een concreet advies. Het voorste blad ging in het papieren dossier van de patiënt, het doordrukvel in mijn consultenmap. ’s Ochtends keek je de map door welke consulten nog follow-up nodig hadden, en je kon op pad langs de afdelingen. Consult afgerond? Dan stuurde je het velletje naar de administratie voor verwerking van de financiën. Hoewel de papieren dossiers veel nadelen hadden, zie ik achteraf een groot voordeel: de beperkte ruimte dwong je om kort en bondig te noteren en duidelijke prioriteiten te stellen in je dossiervoering.

Als ik nu een klinisch patiëntendossier inkijk, vind ik daarin vaak diverse consulten. Een notitie van een nieuw consult kan gemakkelijk 500 woorden overschrijden, soms gevolgd door dagelijkse bespiegelingen van circa 200 woorden. Vooral binnen de beschouwende specialismen tref ik vaak een bloemlezing aan diagnostiek, conclusie en adviezen aan. Door deze overdosis aan informatie kies ik er meestal voor om bliksemsnel naar de conclusie en beleid te scrollen. Ook bij de dagelijkse decursus leidt de hang naar compleetheid tot uitgebreide notities. Snel een overzicht krijgen van wat er de afgelopen dagen met een patiënt gebeurd is, is een keiharde oefening in filteren geworden.

In dik tien jaar is mijn dagelijkse praktijk veranderd van een situatie waar je vaak informatie tekort kwam, naar een situatie waar we dagelijks een maalstroom aan informatie produceren. In de epd’s waar ik tot nu toe mee gewerkt heb, is er geen enkele begrenzing van het aantal leestekens dat we per veld of per brief kunnen intypen. Ik ben niet blind voor de zegeningen van het epd, maar het wordt tijd we onszelf gaan begrenzen. Het lijkt er nu namelijk op dat de dossiervoering een doel op zich is geworden, waarbij de monitor en het toetsenbord letterlijk en figuurlijk tussen de patiënt en de arts in staan. De grote hoeveelheid tijd die we besteden aan computeren besteden we niet aan werkelijk luisteren naar onze patiënten. Het draagt niet bij aan werkplezier en mijns inziens wél aan vermoeidheid en burn-out. Ook onze collega’s (bijvoorbeeld huisartsen) zuchten onder de omvang van onze correspondentie.

En dat brengt mij terug bij de doordrukvelletjes. De schoonheid van het lege vel, begrensde antwoordruimte en een patiëntencontact zonder scherm, bij zo’n herinnering kan ik even mooi wegdromen terwijl mijn computer aan het opstarten is.