De ‘eigen’ huisarts

‘De “eigen” huisarts verdwijnt’, is de schrijnende titel van een stuk in Trouw deze week. Mijn patiëntenpopulatie is niet anders gewend. Als militair dienen ze gebruik te maken van de militaire gezondheidszorg, tenzij er sprake is van spoed. Als militair bestaat er ook de kans dat je elders benodigd bent dan op je vaste werkplek. Dit resulteert in weinig continuïteit binnen de spreekkamer. Dat ligt niet zozeer bij de arts, de patiënt of de organisatie, maar is gewoon inherent aan het militair zijn. Zo inherent dat we het allemaal normaal zijn gaan vinden.

Toch merk ik ook bij mijn patiëntenpopulatie vaak dat er behoefte is aan continuïteit. Er is weinig vervelender dan hetzelfde verhaal tig keer te moeten vertellen aan steeds een andere arts. Bovendien kennen we allemaal het spelletje ‘ik-ga-op-vakantie-en-neem-mee’. Hoe meer mensen erbij betrokken worden en hoe uitgebreider het lijstje, hoe groter de kans op fouten. Human factors, en daarmee de kans op human errors, nemen toe.

Waar wij als militair weinig te kiezen en te veranderen hebben, heeft men civiel een vaste huisarts. Iemand die na een aantal consulten precies weet wat je denkt. Wat er binnen het gezin speelt. Waar de hulpbehoefte ligt. Patiënt en arts weten wat ze aan elkaar hebben. Toch?

Niks blijkt minder waar. De maatschappij verandert. Het vak van huisarts verandert. De administratieve rompslomp en mogelijke bureaucratie van een eigen praktijk worden steeds vaker als zware last gezien en op creatieve wijze omzeild. Hidha’s, waarnemers, dienstendraaiers, parttimers, maar steeds minder huisartsen die werken volgens het principe van wijlen dokter Van Hasselt (zie mijn eerdere blog), die 24/7 klaarstond voor zijn patiënten. Heel haalbaar, realistisch en gezond is deze manier van praktijkvoering tegenwoordig niet meer. Een wedervraag zou echter moeten zijn: hoe gezond zijn de huidige ontwikkelingen van praktijkvoering voor het huisartsenvak en de daarmee gepaard gaande patiëntenzorg?

Als kersverse huisartssollicitant worstel ik al enkele maanden met deze vraag. Hoe zou ik het vak willen uitoefenen? Ik heb harT en werk graag harD voor mijn patiënten. Echter, ik ben een vrouw die in de toekomst eveneens graag moeder zou willen worden. Het ideaalplaatje zou dan natuurlijk zijn: een goede partner, moeder en dokter. Maar hoe hou ik al deze ballen hoog? Je kunt immers niet overal in uitblinken. Hoe pakken collega’s dit aan? Er bestaan niet voor niks allerlei workshops en cursussen voor. Geen wonder dat er tekorten aan ‘authentieke huisartsen’ ontstaan, zoals onder andere in Zeeland en Friesland het geval is. De bedrijfsarts zou in termen van belasting/belastbaarheid van de huisarts spreken. Hier moeten we echter niet de gezondheid en veiligheid van de patiënt uit het oog verliezen.

Ik heb voorstellen gelezen over het categoriseren van huisartsen. Een mooi idee, maar eigenlijk is dat een soort verlengde-armconstructie van de huidige mogelijkheden. Wie geen eigen praktijk wil, hoeft hier niet voor te kiezen. De keuze om een bepaalde categorie huisarts te zijn is hiermee gemaakt.  Maar als je dan als huisarts zelf een huisarts nodig hebt, is het stiekem wel prettig om bij degene op het spreekuur te komen die geen woorden nodig heeft. Die de rest van je familie kent en je behoefte perfect weet in te schatten. Door die dokterbarrière heen weet te prikken. Toch?

Ik ga nog even door met nadenken over wat voor huisarts ik graag zou willen zijn, mocht ik inderdaad worden aangenomen voor de opleiding. Maar één ding weet ik zeker. Vijf jaar geleden legde ik de eed af na mijn artsenexamen. Hierbij leg ik de eed af dat ik een ander altijd minimaal zal behandelen zoals ik zelf ook behandeld zou willen worden. 

Ja, ik ben een levenslustig mens die ook graag op reis gaat en iets van de wereld wil zien. Maar ik ben ook een dokter die graag klaarstaat voor haar patiënt. Een dokter die graag op authentieke wijze het huisartsenvak zou willen uitoefenen. Dit heeft alles te maken met belasting/belastbaarheid en het stellen van prioriteiten, zonder de gezondheid en veiligheid van de patiënt uit het oog te verliezen.