Plotselinge botpijn

Een 85-jarige vrouw wordt verwezen naar de polikliniek reumatologie vanwege een verdenking op jicht. Vijf weken voor het consult is plotseling pijn en zwelling in haar rechterenkel ontstaan. Een voorafgaand trauma is niet bekend.

Haar voorgeschiedenis vermeldt een heupartroplastiekoperatie beiderzijds, gegeneraliseerd vaatlijden, artrose van de kleine handgewrichten en een milde chronische nierinsufficiëntie op basis van hypertensieve nefropathie en schrompelnier rechts (eGFR 25 ml/min). Ze heeft inmiddels onder de werkdiagnose jicht twee kuren prednison gehad, met een gering tijdelijk positief effect.

Op de röntgenfoto van de enkel worden osteolytische haarden in het rechteronderbeen gezien, doorlopend tot in de metafyse. Er is een corticale onderbreking van de mediale tibiacortex passend bij een fractuur. De conclusie luidt dat patiënte een pathologische tibiafractuur heeft en geen jicht, zoals vaak wordt verondersteld als er sprake is van acute ‘artritis’ bij een nierfunctiestoornis.

Patiënte wordt verwezen naar de internist, die een onderliggende ziekte van Kahler en mammacarcinoom uitsluit. De PA van een botbiopt levert een grootcellig B-cellymfoom op. Bij stadiëring met PET/CT worden geen lymfoomlokalisaties elders in het lichaam gezien.

Stabilisatie van de fractuur met een cast vindt plaats. Patiënte wordt behandeld met radiotherapie. Hierop neemt de pijn af. Vanwege haar hoge leeftijd en comorbiditeit wordt afgezien van chemo-immunotherapie. Na een tijdelijk verblijf in het verpleeghuis woont patiënte inmiddels weer thuis. Er zijn ruim 6 maanden na diagnose geen aanwijzingen voor een recidief lymfoom.

Botpijn is het meest voorkomende symptoom van botbetrokkenheid bij een lymfoom. De ernstige pijn, het plotselinge begin en de slechte respons op steroïden van de beschreven patiënte pasten hierbij. Het B-cellymfoom is het meest voorkomende type primair lymfoom en komt bij kinderen vaker voor dan bij volwassenen. De lokalisatie is diametafyse van de lange pijpbeenderen, zoals femur, humerus of tibia. Pathologische fracturen komen voor.

De behandeling bestaat uit een combinatie van radiotherapie en chemo-immunotherapie. Met deze gecombineerde behandeling komt een recidief in minder dan 10 procent van de gevallen voor.

Een röntgenfoto toont osteolytische haarden.

dr. P.M. Houtman, reumatoloog,

dr. B.P. van Rees, internist-hematoloog,

Ziekenhuis De Tjongerschans, Heerenveen

Correspondentieadres: p.m.houtman@tjongerschans.nl; c.c.: redactie@medischcontact.nl

Referenties

1. Mulligan ME, McRAe GA, Murphy MD. Imaging
features of primary lymphoma of bone. AJR Am J Roentgenol 1999; 173 (6): 1691-7.

2. Zinzani PL, CArillo G, Ascani S, Barbieri E et al. Primary bone lymphoma: experience with 52 patients. Haematologica 2003; 88 (3): 280-5.