Echt transparante prijsvorming maakt dure medicijnen goedkoper
1 reactie
Nieuwe medicijnen voor de behandeling van kanker zijn vaak peperduur. De prijzen kunnen echter behoorlijk omlaag terwijl de investeringen in Research and Development (R&D) op peil blijven, als overheden en farmaceuten volledig transparant zijn over hun onderhandelingen en over de prijsopbouw, blijkt uit onderzoek van het NKI en de economische faculteit van de UvA.
De hoge prijzen zouden een must zijn, aldus de farmaceuten, omdat de hoge kosten van R&D moeten worden terugverdiend. Hoe de prijs van deze medicijnen precies tot stand komt in onderhandelingen tussen Europese overheden en farmaceuten is echter geheim. Ook de kosten van R&D zijn doorgaans niet inzichtelijk. Transparantie over de kosten van R&D zou investeerders namelijk tegenhouden. Voorstanders van transparantie betogen juist dat geheimhouding de prijs opdrijft. Niettemin kunnen de prijzen per land aanzienlijk verschillen omdat (minder rijke) landen kortingen kunnen bedingen.
Dat het anders kan blijkt uit economisch gedragsonderzoek van het Nederlands Kanker Instituut (NKI) en de Universiteit van Amsterdam (UvA). De onderzoeksgroepen van Wim van Harten (Health Technology Assessment, NKI) en Theo Offerman (Creed, UvA) publiceerden de resultaten daarvan onlangs in Cancer Research Communications. In een ander blad, Cancer Discovery, zetten ze de bevindingen in perspectief en pleiten ze ervoor veel meer dan nu het geval is empirisch onderzoek te gebruiken voor beleidsvoorstellen om hoge medicijnprijzen aan banden te leggen.
Gedragsexperiment
Het economische gedragsexperiment werd uitgevoerd in vier landen: Nederland, Duitsland, Spanje en Polen. De vierhonderd deelnemers (allen studenten economie) speelden in dit experiment hun eigen overheid, die in onderhandeling was met een farmaceut (ook een student) over de prijs van een innovatief antikankermedicijn. Ze werden verdeeld over drie condities:
prijzen en R&D-kosten zijn volledig geheim; slechts de onderhandelingen over de prijzen zijn transparant en ten slotte: volledige transparantie over de prijzen én de R&D-kosten.
Conclusie: bij alleen prijstransparantie dalen de prijzen weliswaar enigszins, maar blijven investeringen in R&D achter. De prijzen dalen echter met 26 procent bij volledige transparantie, terwijl de investeringen in R&D op peil blijven, ondanks de prijsdaling.
Een op het eerste gezicht spectaculair en tegenintuïtief resultaat. Dat geeft ook onderzoeker Wim van Harten toe. Hoe die bevinding te duiden is niet helemaal helder, zegt hij. ‘Waarschijnlijk is de economische verklaring dat er zo meer zekerheid is bij de betrokken partijen over hoe het zit met de R&D-kosten. En dat ze daarom vinden dat een minimumprijs gerechtvaardigd is. De zekerheid biedt zo ook de basis om daar je bedrijfsmodel op in te stellen.’
Veinzen
De tegenwerping is dat als de industrie weet dat het zo werkt, ze theoretisch hogere R&D-kosten kan gaan veinzen – niemand die het merkt. ‘Dat is inderdaad de volgende te onderzoeken vraag: wat moeten de spelregels zijn waarmee die kosten inzichtelijk worden gemaakt’, reageert Van Harten.
De industrie kan het onderzoek bovendien afdoen als ‘zomaar’ een laboratoriumstudie die weinig heeft uit te staan met de echte wereld. Maar, verzekert Van Harten, in veel gevallen is gebleken dat de uitkomsten van dit soort economische experimenten wel degelijk voorspellend zijn voor hoe het in de echte wereld toegaat. Nu is dit type onderzoek voor het eerst op de dure geneesmiddelen markt toegepast. Idealiter, zo schrijven de onderzoekers in Cancer Discovery, moet er wel aanvullend bewijs komen, bij voorkeur uit experimenten in het veld of, als dat niet haalbaar is, uit pilotstudies.
Evidentie voor beleid
Meer transparantie over de totstandkoming van medicijnenprijzen staat in het nieuwe regeerakkoord en is Europees beleid. Daar is nu dus evidentie voor die Van Harten samenvat als: ‘Wees volledig transparant over prijzen én R&D-kosten. Eerlijk zijn over R&D-kosten biedt de mogelijkheid die kosten te delen, en dus in R&D te investeren. En belangrijk: volledige transparantie brengt kortingen voor minder rijke landen niet in gevaar.’ Kanttekening: ‘Maar of de landen die belangrijke farmaceuten huisvesten met dit alles willen meegaan, is wel de vraag.’
Hij stelt verder vast dat dure geneesmiddelen stapsgewijs een steeds groter deel van het medisch-specialistische zorgbudget opsouperen. ‘Dat is onhoudbaar gegeven de ontwikkeling van de incidentie en prevalentie van verschillende aandoeningen. Daar moet dus een apart beleidsregime voor komen. Ook dat moet je met dit soort experimenten onderzoeken.’
Bronnen:
https://cancerdiscovery.aacrjournals.org/content/early/2022/01/31/2159-8290.CD-21-1153
CancerResCommLees ook
-
Bekijk het dossier dossier Dure geneesmiddelen
-
Bekijk het dossier dossier Kanker
H.T.L. van der Hoeven
journalist, Dongen
Er zijn vele andere doorslaggevende argumenten waarom er hoge prijzen door de farmaceutische industrie worden berekend:
https://www.sfk.nl/publicaties/data-en-feiten/Dataenfeiten2020.pdf
1) Wetgeving leidt tot lagere prijzen: SFK grafiek. Zie mij...n artikelen over de Bonus en Kortingen bij openbare apothekers…die leverde meer dan € 3 miljard op (= Clawback wetgeving).
2) Oligopolie / Monopolie structuur – specialisatie van bedrijven in delen van de geneeskunde (bv. voormalige Organon – anticonceptie; Novo-Nordisc ; opiaten – Perdue Pharma (Sackler proces in VS!); weesgeneesmiddelen; e.a.)
3) China en India produceren nu omstreeks 75% van alle beschikbare medicijnen op de Nederlandse markt. Dat is beleidsstrategisch onjuist. Bij enige markt verstoring (bv conflict China – Taiwan) bestaat de mogelijkheid voor de PRC om geen medicijnen meer te leveren aan industrielanden. Europa dient weer grotendeels zelfvoorzienend op farma gebied te worden. De EU dient dat versneld te entameren.
4) Patentwetgeving van omstreeks 12 jaar effectief leidt tot verstaring van de markten
5) Groot deel van de R&D gaat op aan ‘me-too’ markttoelatingen.
6) Promotie (reclame, nep-congressen, bonussen, enz.) vergen omstreeks 20% van de af-fabriek- kosten.
7) De overheids subsidies voor R&D, belastingvoordelen (o.a. investeringsvrijstellingen); transferpricing – maken de kostprijzen ondoorzichtig.
8) De starre bedrijfskolom: weinig groothandels, weinig zkh/openbare apothekers; medisch specialisten en huisartsen…
9) Voorschrijf monopoly artsen.. patiënten weinig kennis over werking van medicijnen.
Mogelijke oplossingen (m.i.):
1) FDA en/of EMA gaan samenwerking om kostprijs te berekenen en kwaliteit te waarborgen – onder een nieuw wettelijk kader.
2) EU-landen : samenwerken aan een EU-basis verzekering – waarbij prijsbeheersing, kwaliteit, leveringszekerheid, e.a. uitgangspuntvormen.
3) Weesgeneesmiddelen regelgeving, patentwetgeving herzien: kortere looptijd en lagere prijs stelling bij toelating tot de EU-markt.
4) EU-landen brengen alle investeringen, belastingvoordelen, R&D subsidies in kaart.
5) Alle overheid financiële en R&D voordelen dienen als factor mee te wegen in de af-fabriek prijzen en dus als percentage van de winstgevendheid te worden terugbetaald aan een EU farma investeringsfonds. Daaruit kunnen dan nieuwe projecten worden gefinancierd met publieksgeld. (analoog mogelijk zoals bv CERN wordt gefinancierd).
6) EU-landen voorkomen transferpricing en maken einde aan belastingparadijzen.
7) Nederlandse wetgeving aanpassen: artsen- alleen diagnostiek en openbare apothekers- verstrekken en controleren medicijnen.
8) Ned. Overheid dient te overwegen om ALLE eerstelijns hulpverleners (huisartsen, fysiotherapeuten, apothekers, verloskundigen, psychologen en psychotherapeuten) niet langer als ondernemers actief te laten zijn, maar in overheidsdienst te nemen. Immers medisch specialisten zijn vrijwel allemaal intussen in loondienst.
Met vriendelijke groet / Kind regards / Mit Freundlichen Grußen / Meilleurs Salutations,
drs. Lucas F.M. van der Hoeven
CBSM (Consultancy Bureau voor Strategisch Management)
Researcher medicines policy
Clinical Psychologist
Freelance journalist
Heuvel 20
5101 TD Dongen (N-B)
The Netherlands / Europe
PREFER: +31(0)162 – 37 10 32 (fixed line)
+31(0)6-42794892 (mobile/cellular)
http://www.cbsm.nl // @ lucas.van.der.hoeven@cbsm.nl