Blauwe bessen en boerenkool: beschermend effect antioxidanten tegen DNA-schade betwist

Hoewel antioxidanten inderdaad zuurstofradicalen wegvangen, is de aanname dat antioxidantsupplementen beschermen tegen DNA-schade onjuist. De studie van Daan van Soest e.a. van het UMC Utrecht, gepubliceerd in Nature Communications, toont aan dat er in ons lichaam niet genoeg zuurstofradicalen gevormd worden bij de energiehuishouding om DNA-schade te veroorzaken.

Bij de energieproductie in mitochondriën ontstaan reactive oxygen species (ROS). Er werd lange tijd gedacht dat deze zeer reactieve stofjes voor oxidatieve DNA-schade in de celkernen zouden zorgen. Antioxidanten, zoals vitamine C en E uit groente en fruit, binden aan ROS. Hierdoor gaan ROS geen andere reactie meer aan. Zodoende werd geredeneerd: antioxidantsupplementen bieden een beschermende werking tegen kanker en veroudering. Van Soest e.a. hebben het effect van mitochondriale ROS op het DNA in celkernen onderzocht en concluderen dat de energiehuishouding in ons lichaam niet voor DNA-schade kan zorgen. Tijdens de energieproductie zouden namelijk tien tot honderd keer meer ROS moeten ontstaan om het DNA in de celkern überhaupt te bereiken en voor schade te zorgen.

Uit eerder onderzoek van het UMC Utrecht bleek dat ROS juist een belangrijke functie hebben bij de celdeling. Het slikken van antioxidantsupplementen in hoge doses kan daardoor ook een averechts effect hebben, zoals het terugkeren van uitzaaiingen in muisstudies liet zien. De onderzoekers raden kankerpatiënten aan om het slikken van supplementen af te stemmen met hun arts. Daarnaast ontstaat nu de vraag: wat is dan wél de oorzaak van oxidatieve DNA-schade?

Mitochondrial H2O2 release does not directly cause damage to chromosomal DNA