Zikavirus in vruchtwater aangetoond

In het vruchtwater van twee vrouwen bij wier ongeboren kinderen microcefalie werd vastgesteld, is het zikavirus aangetoond. Guilherme Calvet e.a. schrijven over hun bevindingen in The Lancet Infectious Diseases.

Het gaat om twee vrouwen uit Paraíba, in het noordoosten van Brazilië. Zij hadden rond de tiende respectievelijk de achttiende week van de zwangerschap klachten die bij zika kunnen passen: koorts, spierpijn en uitslag. Bij 28 weken stond inmiddels vast dat er sprake was van microcefalie, waarna een echogeleide amniocentese plaatsvond. Via rt-PCR en next-generation sequencing gingen de onderzoekers na of het zikavirus aanwezig was.

Dat was bij beide vrouwen het geval. In hun urine of bloed was het virus niet meer aanwezig. Dengue, chikungunya en andere micro-organismen die aangeboren afwijkingen kunnen veroorzaken, werden ook niet aangetoond.

Deze bevinding verstevigt het vermoeden dat er tussen zika en microcefalie een causaal verband bestaat. Het lijkt ook vast te staan dat het virus de placentabarrière kan passeren. De auteurs wijzen erop dat microcefalie allerlei verschillende oorzaken kan hebben, ook in landen waar zika rondwaart. Artsen moeten die andere factoren – zoals chemicaliën, bepaalde medicijnen en andere infecties – dus niet uit het oog verliezen.

Commentatoren Didier Musso en David Baud benadrukken de andere kant van het verhaal: het is nog volkomen onduidelijk of aanwezigheid van het virus in het vruchtwater automatisch betekent dat hersenschade optreedt. Bij andere infecties die aangeboren afwijkingen kunnen veroorzaken (zoals CMV en rubella) is dat ook namelijk lang niet altijd het geval. Het is dus zaak dat er casecontrolstudies komen, zodat aanstaande ouders betere voorlichting kunnen krijgen over de potentiële risico’s van een zikavirus tijdens de zwangerschap. Centrale verzameling van gegevens en gestandaardiseerde werkwijzes zijn daarbij onnodig.

Sophie Broersen

Lancet Infect Dis, 2016. Doi: 10.1016/S1473-3099(16)00095-5 en 10.1016/S1473-3099(16)00096-7