Op kosten gejaagd (2)

Het artikel ‘Op kosten gejaagd’ (MC 46/2003: 1786) behoeft enige kanttekeingen. De gezondheidszorg is een dienstverlenende sector. Er worden geen producten verkocht en er kan ook geen sprake zijn van een after sale. In deze dienstverlenende sector wordt een vergoeding betaald voor de geleverde dienst. Ziet men de gezondheidszorg wel als verkoopbranche, dan leidt dit tot ontoepasselijke en oneindige redeneringen. Bijvoorbeeld: waar begint het product en waar eindigt het? Stel, er wordt een staaroperatie verricht en later moet de nastaar worden behandeld: is er dan sprake van after sale of wordt die inspanning gedeclareerd?

Deze stelling dat de schade door de eerste leverancier moet worden betaald, leidt tot een uitzichtloze situatie. Stel naast de hier genoemde voorbeelden een wat breder perspectief, zoals roken/longkanker, voetbal/beenbreuk, alcohol/trauma, operatie/

complicatie et cetera, dan zal blijken dat uiteindelijk alle gezondheidsschade is terug te voeren tot het doen of nalaten van zekere gedragingen. Iedereen is schuldig, waardoor een schuldvraag geen belang meer heeft. Daarom, ongetwijfeld, is de behandeling van de gezondheidsschade verzekerd, ongeacht de oorzaak.

Dan de voorbeeldoplossing in het product/sales-system. Uiteindelijk heeft de oogheelkunde maar één product: visuele rehabilitatie. Hieruit volgt dan een abonnementstarief per patiënt. Nog meer voor de hand ligt het om tot loondienst te koemen. De discussie over producten, verwijzingen en tarieven kan dan de prullenbak in: hoeveel werk zal dat wel niet schelen!

De gezondheidszorg is een dienstverlenende sector die deels de overheidsverplichting voor het verzorgen van een sociaal zorgvangnet op zich heeft genomen en deels diensten aanbiedt in het kader van de individuele levenssfeer. Als dit zorgvangnet niet kan functioneren door gekunstelde constructies, ligt de oplossing niet in nog meer gekunstelde constructies, maar in back to basic: het reguleren van een vangnet en niet van het gehele gebied van mogelijkheden in de zorg. Voor het vangnet c.q. de niet in de vrije markt te verzekeren zorg ligt dan een (inter)nationaal health system met zorgambtenaren het meest voor de hand. Natuurlijk is er dan tweedeling, maar is dit fenomeen niet onlosmakelijk verbonden met het leven?

Rotterdam, december 2003

B. Ververs, oogarts