Met gerust hart voor borstsparende operatie kiezen

Bij borstkankerpatiënten die ervoor in aanmerking komen, heeft een borstsparende operatie de voorkeur boven een mastectomie. De kans om binnen tien jaar te overlijden aan borstkanker is na een borstsparende operatie met nabestraling ongeveer een kwart lager dan bij mastectomie. Dit concluderen Sabine Siesling van Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en andere onderzoekers op basis van gegevens die zij op het European Cancer Congress in Amsterdam presenteren. Later zullen deze in een peer reviewed artikel verschijnen.

Er is veel aandacht voor deze retrospectieve studie naar bijna 130 duizend patiënten, mede door de ophef die een eerdere studie ruim een jaar geleden veroorzaakte. Toen kwam vrij stellig
in het nieuws dat een borstsparende operatie beter was dan een mastectomie. Sabine
Siesling: ‘Dat zorgde voor veel onrust bij vrouwen. Er werden operaties afgezegd, en er werden verkeerde conclusies getrokken.’ Ook kregen de onderzoekers kritiek, omdat zij onvergelijkbare groepen zouden hebben, onvoldoende rekening zouden hebben gehouden met verstorende factoren, zoals comorbiditeit, en omdat zij alleen de totale sterfte hadden gerapporteerd. In deze
vervolgstudie is daarom ook naar de borstkankerspecifieke sterfte gekeken, en
zijn subgroepanalyses gedaan.

Daaruit blijkt dat de conclusie overeind blijft: bij T1-2N0-2M0-mammacarcinoom is de kans om binnen tien jaar te overlijden aan borstkanker ongeveer een kwart lager als er borstsparend
is geopereerd en nabestraald, dan na een mastectomie. Voor een cohort patiënten
die tussen 2006 en 2012 werden behandeld was de mediane follow-up zes jaar. Bij
hen was een vergelijkbaar verschil in overleving gevonden. Siesling wil geen
uitspraak doen over het absolute verschil in overleving, omdat dit per subgroep
verschilt. Patiëntengroepen zonder chemotherapie, met comorbiditeit of boven de
50 jaar hadden het meeste voordeel bij borstsparend boven mastectomie.

Maar opgepast, zegt Siesling: ‘Op basis van deze retrospectieve data uit de Nederlandse
Kankerregistratie, aangevuld met de doodsoorzaken, tonen we een associatie aan,
geen causaal verband.’ Ze is voorzichtig met speculaties over de verklaring:
‘Daar willen we ons verre van houden. Vorige keer is te veel de nadruk gelegd op
de mogelijke verklaring dat bij een borstsparende operatie altijd bestraald
wordt. We hebben nu in de mastectomiegroep ook vrouwen geïncludeerd die
bestraald zijn, dus dat is in ieder geval niet de enige factor.’

De resultaten zijn wat haar betreft vooral een bevestiging van de richtlijn die Nederlandse oncologen nu gebruiken. Siesling: ‘De beslissing neemt de patiënt zelf, in samenspraak
met de behandelaar. Er spelen ook andere factoren mee dan overleving, en niemand
moet zich gedwongen voelen om een borstsparende operatie te ondergaan. Maar
vrouwen hoeven niet uit angst voor een amputatie te kiezen. Daarmee vergroten ze
hun kans op langer leven niet.’

Abstract ECCO 2017: Breast conserving therapy and mastectomy revisited: breast cancer-specific survival and the influence of prognostic factors in 129,692 patients