Meer aandacht nodig voor melden bijwerkingen

Het artikeltje over de actie van Lareb (MC 7/2009: 268), waarbij het centrum er bij specialisten op aandringt om bijwerkingen van geneesmiddelen te melden, bevestigt een trend: dwang opleggen aan onwillige specialisten. 

Maar heeft het zin dat ik elke ernstige bijwerking meld, zoals neutropene koorts na cytostatica of maagbloeding op Acetosal? Over het waarom van het melden (de morele verplichting iedereen te laten delen in leerzame casuïtstiek) lees ik in het artikel weinig.

Voldoen aan Haagse regelzucht motiveert in elk geval niet. Alleen verhogen van de kwantiteit van bijwerking meldingen kan niet de bedoeling zijn. Als een bijwerking onomstotelijk vaststaat door onbedoelde of weloverwogen re-expositie, moet deze kennis met anderen worden gedeeld. En iedere aios moet tot melden worden aangespoord.

Bijwerkingen melden bij twijfel past daarentegen niet goed bij het tweedelijns evidence-based medicine bedrijven en lijkt er de oorzaak van dat tegenwoordig in bijsluiters eindeloze reeksen bijwerkingen worden vermeld.

De optie dat specialisten eenvoudig kunnen melden door het opsturen van een geanonimiseerde kopie van de ontslagbrief, is niet optimaal. Ten eerste is het anoniem melden, niet gelukkig. Het is beter om een eventuele melding van een bijwerking met de patiënt te bespreken.

Met het argument dat een melding andere patiënten wellicht behoedt voor soortgelijke problemen, zal geen enkele patiënt weigeren. Velen zien dat als een positieve kant van hun vervelende ervaring en hun medewerking helpt hen bij het verwerken. Daarnaast geeft het de patiënt het gevoel dat zijn klacht is begrepen en serieus wordt genomen.

Daarnaast bevat een ontslagbrief onvoldoende gegevens voor een melding van de bijwerkingen. Zolang er nog geen elektronisch medicatie­dossier (EMD) is, ontbreekt het in de ontslagbrief aan details, zoals exacte startdatum. Ook weet niet elke patiënte met trombose welk anticonceptivum ze gebruikt en elk antibioticum heet penicilline. Het vermelden van de apotheek kan ons voorlopig helpen.

Helmond, februari 2009
dr. A.L.M. Kerremans, internist