LAD-voorzitter: En de vrijheid van artsenkeuze?

Ook al is het toeval, ik beschouw het als een voorrecht om als eerste voorzitter binnen onze federatie KNMG deze colum in het vernieuwde Medisch Contact te mogen schrijven. Misschien is er wel enige symboliek vanwege de positie van de LAD. Hoe het ook zij - ik heb deze nieuwe vorm en uitvoering al eerder mogen bekijken. Door die voorkennis kan ik mijn enthousiasme nu al niet onder stoelen of banken steken! In deze opzet is ook een foto opgenomen. Ik hoop dat dit niet al te zeer uw aandacht van ‘het woord’ afleidt. Zoals dikke documenten de aandacht vaak afleiden van de kernboodschap...

In deze tijden waarin het recht op vrijheid van meningsuiting in het brandpunt van de belangstelling staat, verschijnt een lijvig rapport van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Bij dit advies aan de minister van VWS trok de kop van een nieuwsbericht extra aandacht: ‘Raad zet vrije artsenkeuze op de helling.’ Want wat stelt de raad op dit terrein voor? Zorgverzekeraars gaan artsen selecteren in wie zij vertrouwen hebben. Slechts als de verzekerde een verzekeraar heeft, of kiest, die vrije keuze vergoedt, kan de patiënt echt vrij kiezen. Naast de al bestaande natura- en restitutiepolissen worden dan ongetwijfeld nog meer polisvormen bedacht die qua zorgkeuze variëren. En de restitutiepolis? Wordt die (nog) duurder dan nu al het geval is? Wat denkt u zelf?

De LAD is steeds duidelijk geweest. De restitutiepols biedt de meeste waarborgen voor de patiënt en daarmee op het noodzakelijk recht van vrije artsenkeuze.

Het hellend vlak lijkt mij evident. Als de raad spreekt van ‘selectieve zorginkoop’, dan neemt de voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland daar uiteraard snel afstand van. Hij noemt het liever gerichte of kwalitatieve zorginkoop. De uitkomst is natuurlijk hetzelfde: de zorgverzekeraar maakt de dienst uit. Keuzevrijheid wordt een verworden recht, want ingeperkt én duurder. De dokter en diens patiënt(en) kunnen op hun kop gaan staan, maar geld leidt naar zorg. En meer geld naar betere zorg. Daarbij komen discussies over zorg en de kwaliteit ervan die bol staan van bespiegelingen over rendementscriteria, doelmatigheidseisen en dergelijke steeds ongeloofwaardiger over. Als het gaat over patiëntgerichtheid en kwaliteitsborging voel ik nu eenmaal veel meer zorginhoudelijke verwantschap.

Sinds marktwerking in de mode is geraakt, voeden vooral ‘de zorgkosten’ de discussies. Zorgpremies lopen weliswaar op, maar vooral door meer zorg en omdat meer mensen daar gebruik van maken. Níet door het ontbreken van marktwerking. De vrijheid van de markt lijkt nu echter beter te worden gegarandeerd dan de vrijheid van artsenkeuze: het recht dus van de zelfbewuste patiënt om naar de dokter van zijn keuze te gaan.

Vooralsnog vermoed ik dat dit grondrecht exclusiever en duurder zal worden. Zorg waar de patiënt voor kiest, en waar onze beroepsgroep als geen ander garant voor moet en zal staan, ook daarvoor zal de LAD blijven strijden.

Rond de zomer zal de minister van VWS zijn standpunt bepalen over dit advies. Naar ik vurig hoop, zal hij deze hellingproef doorstaan, en daarvan in het vernieuwde Medisch Contact (laten) verhalen.

Evert Bais, voorzitter LAD