KNMG steunt gedragscode derde wereld

De KNMG steunt de laatste, definitieve versie van de gedragscode ‘Internationale Samenwerking Gezondheidszorg’ (ISG) van de Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg (NVTG).

De code is een leidraad voor alle artsen en andere gezondheidswerkers die werken in landen met ‘schaarste aan kennis, menskracht en middelen’. Ze is onder andere ingegeven door beschuldigingen van ‘medisch toerisme’: sommige artsen zouden in Afrika goedbedoeld, maar betrekkelijk kort en lukraak hulp verlenen en vervolgens weer met de noorderzon vertrekken.

Volgens Martin Boeree, longarts en vicevoorzitter van de NVTG, hebben ook de problemen die zijn geschetst in het onderzoek van de medisch antropoloog Judith van de Kamp een rol gespeeld bij het opstellen van de code. Zij stelde vorig jaar vast dat bij de medische hulp aan Afrika maar liefst 157 verschillende organisaties zijn betrokken. In een land als Ghana verloopt de medische hulpverlening soms chaotisch door een groot gebrek aan coördinatie en afstemming tussen westerse artsen en de lokale bestuurders en medici. Van de Kamps opdrachtgever, de stichting Dutch Doctors on Call (DuDoC), wil daarom meer samenhang brengen in de activiteiten van al deze clubs.

Het toepassen van de gedragscode kan een belangrijke bijdrage leveren, aldus Boeree. ‘De code schrijft voor dat artsen steeds integer en met respect voor de lokale bevolking moeten handelen. Dat betekent dat ze werken met instemming van de ter plaatse bevoegde overheid of medische autoriteiten. Dokters behoren met lokale collega’s als gelijkwaardige partners om te gaan. Ze moeten ook, net als in ons land, staan geregistreerd en mogen alleen die medische handelingen verrichten waarvoor ze zijn opgeleid.’

Alle leden van de NVTG worden geacht zich voortaan aan de gedragscode te houden. Wat betreft niet-leden wil de NVTG het gesprek aangaan met een groot aantal artsenorganisaties en privéorganisaties, waaronder de Rotary Doctors Nederland, die regelmatig dokters uitzenden. 

Duidelijk moet ook zijn dat artsen altijd een verplichting hebben tot kennisoverdracht. Boeree: ‘Dat staat in de code. Maar we beseffen ook dat veel van die kennis helaas weer wegsijpelt via de omvangrijke braindrain die vooral Afrika teistert: veel goed opgeleide medici en paramedici vertrekken naar het westen of worden “weggekocht” door zogeheten verticale ontwikkelingsprogramma’s in andere ontwikkelingslanden, waar ze meer kunnen verdienen.’

‘Uitzendingen’ van westerse artsen blijven daarom voorlopig nodig, voorspelt Boeree. ‘Het tekort aan medisch personeel in Afrika zal naar verwachting zeker de komende twintig jaar nog voortbestaan.’ HM

Gedragscode Internationale Samenwerking Gezondheidszorg.

NVTG.6 maart 2008