Justitie en gezondheidszorg

Het lukt justitie maar niet om proportioneel op treden als er, strikt volgens de letter van de wet, een patiënt of een arts in de fout zou zijn gegaan. Terwijl echte criminelen vanwege een tekort aan cellen nog steeds worden ‘heengezonden’, aarzelt het Openbaar Ministerie niet om patiënten als vluchtgevaarlijke criminelen op te sluiten.

Vorige week werd bekend dat een vrouw die in Spanje abortus liet plegen, al drie weken in voorarrest zit vanwege het mogelijk overschrijden van de 24-wekennorm. Een vijftienjarig meisje dat tot haar eigen schrik plotsklaps beviel van een zoontje dat - al dan niet - postpartum overleed, werd in de isoleercel van een jeugdgevangenis opgeborgen.

Zo gaat justitie in beschaafd Nederland met patiënten om. U en ik weten uit de praktijk dat beide vrouwen al tijden voor het gebeuren in heftige nood moeten hebben verkeerd. Bewust of onbewust. En als justitie dan achteraf vragen wil stellen? Prima, zo zit ons rechtssysteem nu eenmaal in elkaar.

Maar waarom moeten ze daarvoor worden opgesloten? Toen de verdachte Willem Holleeder patiënt werd, kreeg hij toch ook de behandeling die bij zijn status als patiënt paste?

De criminalisering van de gezondheidszorg geldt ook artsen. Het OM bracht in 2002 psychiater Henri de Berk voor de rechtbank. Hij zou een vrijwillig opgenomen ernstig psychotische vrouw wederrechterlijke van haar vrijheid hebben beroofd. En dat mag volgen de Wet BOPZ niet.

De rechtbank in Arnhem veroordeelde hem tot twee maanden voorwaardelijk. Volgens het OM had hij de patiënte in afwachting van een rechterlijke machtiging gewoon de straat op moeten sturen. Gekke Henkie, maar dan het OM. Denkt men daar nou heus dat je van een psychotische patiënt een adequaat antwoord krijgt als je vraagt wat hij wil? Schoenmaker blijf bij je leest, zou ik zeggen.

Sommige psychiatrische patiënten schaad je juist door ze snelle behandeling te onthouden. Hoe langer je het beeld laat bestaan, hoe slechter de prognose. Een verkeersslachtoffer laat je toch ook niet eerst bijkomen om te vragen of je hem wel mag opereren? Gelukkig sprak het gerechtshof in Den Bosch onze collega vorige week alsnog vrij (zie ook Nieuws­Reflex blz. 2063). Het OM loopt als een olifant door de porseleinkast van de gezondheidszorg. Moet Ab Klink niet eens praten met zijn collega van justitie Hirsch Ballin?

Ben V.M. Crul