‘Inhoud van de boodschap is even belangrijk als timing’

Wat doet de KNMG voor u? En wie doen dat? In deze rubriek vertellen experts van de KNMG over hun werk.

‘Ik wil de link leggen tussen juridische en ethische inzichten vanuit het perspectief van de arts en vervolgens de standpunten van de KNMG in een heldere boodschap naar buiten brengen. Vanuit mijn ervaring in Den Haag weet ik hoe belangrijk dat is.’

Aan het woord is Antina de Jong, adviseur gezondheidsrecht en ethiek. Toen zij in januari 2017 bij de KNMG begon kon zij meteen aan de slag met de complexe dossiers voltooid leven en orgaandonatie.

1 Praktische vertaalslag

‘Bij de KNMG kan ik mijn kennis en perspectief als jurist én ethicus kwijt in één functie. Dat spreekt me aan. Daarnaast vind ik het fijn dat mijn werk op een directe manier artsen ondersteunt bij hun werk. In mijn vorige functies aan de Universiteit van Maastricht en bij de Raad van State en de Onderwijsraad in Den Haag – die regering en parlement adviseren – was die praktische vertaalslag minder aanwezig. Bij de KNMG ben ik bovendien bezig met onderwerpen die maatschappelijk relevant en actueel zijn. Verder vind ik de afwisseling prettig: zo schrijf ik mee aan beleidsnotities en adviezen, maar beantwoord ik ook individuele vragen van artsen via de Artseninfolijn.’

2 Beleidswerk voor het dossier voltooid leven

Toen ik in januari bij de KNMG begon, waren collega’s van mij al volop bezig met het opstellen van een reactie van de KNMG op de Visie Voltooid Leven van het kabinet. Het voorstel van het kabinet was om euthanasie ook mogelijk te maken voor mensen die hun leven voltooid achten. Zo’n onderwerp raakt natuurlijk de artsen rechtstreeks in hun beroepsuitoefening. Ik werk mee aan het formuleren van de reactie. De KNMG bekijkt dan wat een dergelijk voorstel juridisch, ethisch én praktisch betekent voor de arts, de patiënt en de kwaliteit van de gezondheidszorg in algemene zin. Om dit te onderzoeken kijk je naar wat experts hierover hebben gezegd, of er jurisprudentie is over zo’n onderwerp en ook wat artsen hier zelf van vinden. In dit geval is een artsenpanel heel gericht bevraagd op hun mening over het onderwerp voltooid leven.

3 Juridisch correct en ethisch doordacht

‘Het is van groot belang dat wat de KNMG zegt inhoudelijk en juridisch correct en ethisch goed doordacht is. De KNMG-visie op voltooid leven is inmiddels gepubliceerd en heeft veel media-aandacht gekregen. Nu is het volgende kabinet weer aan zet. Want het laatste woord is hier nog niet over gezegd: de maatschappelijke discussie is eigenlijk pas net op gang.’

4.Dossier orgaandonatie

Daarnaast ben ik betrokken bij het dossier orgaandonatie. Het wetsvoorstel voor een actief donorregistratiesysteem ligt nu bij de Eerste Kamer. Vanwege de complexiteit wil de Senaat eerst de mening van deskundigen horen. Onze voorzitter René Héman heeft daarom het woord gevoerd en de visie van de KNMG toegelicht. Wetten moeten voor de arts wel praktisch uitvoerbaar zijn. Als juridisch en ethisch adviseur ben ik betrokken bij de voorbereiding van deze visie en de zitting. De KNMG heeft met name vragen gesteld over de praktische uitvoerbaarheid van bepaalde zaken in het nieuwe systeem, zoals de ‘vergewisplicht’. Die vragen hebben we nu goed voor het voetlicht gebracht en die zullen ongetwijfeld een rol gaan spelen in de uiteindelijke beslissing die de Eerste Kamer neemt.’

5. Juiste insteek, juiste timing

‘Het is belangrijk dat de artsen hun stem laten horen. De KNMG moet een gesprekspartner van gewicht blijven voor de politiek en in het publieke debat. Ik wil de link leggen tussen juridische en ethische inzichten vanuit het perspectief van de arts. De standpunten van de KNMG wil ik vervolgens in een heldere boodschap naar buiten helpen brengen. Het is natuurlijk vóór alles van belang dat de inhoud klopt. Maar daarnaast weet ik vanuit mijn achtergrond in Den Haag hoe belangrijk het is dat je je boodschap goed insteekt, de juiste woorden kiest én deze op het juiste moment uitdraagt.’