Doorwerken met sarcoïdose (3)
Plaats een reactieDe reactie van Rooyackers en Folgering (
) op mijn schrijven (
) kan kort worden samengevat met schoenmaker blijf bij je leest. Evidence-based handelen moet worden overgelaten aan specialisten.
Ter ondersteuning van hun betoog verwijzen Rooyackers en Folgering naar twee overzichtsartikelen. Zonder in een welles-nietesspelletje verzeild te willen raken, citeer ik uit de therapiesectie van het Lancet-review waarnaar wordt verwezen (The Lancet 2003; 361: 1111): Despite the widespread use of corticosteroids in sarcoidosis there is little evidence of long-term benefit. Twee studies worden in dit review aangehaald ter ondersteuning van het gebruik van steroïden bij patiënten met persisterende röntgenafwijkingen op de thoraxfoto. Ik citeer: Whether the risks associated with long-term corticosteroids are worth the modest benefit (the improvement in vital capacity averaged 10%) seen in these studies of patients without symptoms remains unclear.
Het interpreteren van literatuur is klaarblijkelijk niet voorbehouden aan experts. Ongetwijfeld bieden de voorgestelde inspanningsonderzoeken veel informatie. Het is mij bekend dat er zeker bij ouderen en met name bij COPD-patiënten een discrepantie kan bestaan tussen de mate van bronchusobstructie en het subjectieve beleven van kortademigheid. Het lijkt mij evenwel onwaarschijnlijk dat een asymptomatische patiënt die zonder kortademigheid te ervaren een flinke afstand kan wandelen en fietsen, in het onderzoekslaboratorium ernstige beperkingen zal tonen. Nog relevanter is dat het mij onduidelijk is hoe deze patiënt, afgezien van eventuele medicamenteuze behandeling met een langetermijnbehandeldoel, met deze informatie beter af is en hoe dit wordt vertaald in adviezen met betrekking tot zijn belastbaarheid. Training (longrevalidatie) is in elk geval bij COPD-patiënten van waarde gebleken. Uitgezonderd aandoeningen als hypertrofische obstructieve cardiomyopathie en aortastenose ken ik geen ziekten waarbij beperking van inspanning tot gezondheidsvoordeel leidt. In het algemeen geldt dat rust roest.
Groningen, augustus 2003
- Er zijn nog geen reacties
