Bevoorrecht - Huisarts in New York

Ethan is 94 jaar en lijdt al jaren aan ernstig hartfalen. Als wij hem bezoeken is hij net weer uit het ziekenhuis ontslagen, waar hij een gecompliceerde pleuradrainage onderging. Wij zijn gekomen om de hechtingen te verwijderen. Bij de deur worden we verwelkomd door twee Russische dames van middelbare leeftijd. Het zijn de hulpen die Ethan en zijn vrouw Ruth wassen, aankleden en helpen met eten.

Ruth heeft de ziekte van Alzheimer in een vergevorderd stadium en heeft minstens zoveel hulp nodig als haar man. We worden door de dames tot stilte gemaand, want het echtpaar ligt nog in bed. Door zijn hartfalen slaapt Ethan pas tegen de ochtend en hij probeert nu nog wat uren te pakken. Helaas wordt er naast zijn raam getimmerd en geheid. Ze zijn aan het verbouwen bij de buren: het beroemde Lincoln Center, muziekwalhalla van Manhattan.

Als pas afgestudeerde huisarts met een voorliefde voor de oudere mens en de VS, kwam ik dit voorjaar naar New York. Het Mount Sinai ziekenhuis bood mij de unieke kans om als buitenlandse arts mee te werken op de afdeling geriatrie. Een maand loop ik stage bij de Visiting Doctors of Manhattan. Huisbezoeken afleggen bij minder mobiele patiënten, zo’n gewoon onderdeel van het vak bij ons, is hier vrijwel onbekend. 

Sterker nog, Medicare – de staatsverzekering voor vijfenzestigplussers – vergoedt deze bezoeken alleen als een patiënt aan huis gebonden is. Dit betekent dat de patiënt het huis niet meer kan verlaten zonder hulp van anderen. Gewone huisartsen doen in New York nauwelijks visites. Het is niet rendabel, aangezien je in je dure praktijk op Manhattan in de tijd van één visite ook zes patiënten op je spreekuur kan zien. Omdat de Visiting Doctors verbonden zijn aan een universitair ziekenhuis en naast patiëntenzorg ook academische taken hebben, kunnen zij ervan leven en doen ze dus wel huisbezoeken.

In Nederland zou het moeilijk zijn voor Ethan en Ruth om thuis te blijven wonen. Hier in New York hebben zij zoals veel van onze patiënten 24 uur per dag privéhulp aan huis. Als je geen geld hebt, wordt de hulp betaald door Medicaid, de verzekering voor mensen met een laag inkomen.

Als je niet arm genoeg bent om via Medicaid verzekerd te zijn, kun je ervoor kiezen om zelf voor thuishulp te betalen, zoals Ethan en zijn vrouw. Ook dit is logischerwijs niet voor iedereen weggelegd. Mensen met een gemiddeld inkomen en alleen Medicare als verzekering zullen toch naar een – meestal belabberd – verpleeghuis moeten, vaak ver buiten de stad gelegen.

Als je Ethan op z’n bed ziet zitten, met oedemateuze voeten en warrig haar, kun je je moeilijk voorstellen dat hij tot een jaar geleden nog gewoon werkte. Je bepaalt hier zelf wanneer je met pensioen wilt en als chemicus vond Ethan het zonde om zijn in vele jaren opgebouwde kennis niet meer te gebruiken. Ook nu nog wordt hij regelmatig gebeld door jongere collega’s die zijn advies vragen. Het huis herinnert aan zijn rijkgevulde leven. Overal verspreid staan de prachtigste schaakspelen, uit ivoor gesneden, uit glas gehakt of uitbundig beschilderd. Hij vertelt ons dat hij ze meenam als hij lezingen gaf op congressen waar ook ter wereld.

Ik bekijk hem ineens met andere ogen en voel me een bevoorrecht mens dat hij me voor even deelgenoot van zijn leven maakt. Good old strong New Yorkers.

Jenny Heering, Huisarts in New York