Benzine en de trolleybus

Als een medewerker je vertelt dat hij door zijn collega’s werd geschopt en geslagen, is er iets aan de hand. Wanneer hij bovendien vertelt dat zijn baas reageerde met het pakken van een stok om hem over de grond te rollen, dan moet je bij zo’n bedrijf niet eens willen werken. Wanneer je er niet bij vertelt dat deze medewerker per ongeluk brandende benzine over zich heen had gekregen, lijkt het inderdaad heel kwalijk. In ons vak staat dit bekend als het ‘benzineverhaal’: laat een essentiële schakel weg uit een anamnese en je krijgt een volstrekt verkeerd beeld van een situatie.

We maken zoiets allemaal wel eens mee. Laatst had een medewerker juridische bijstand nodig en zijn advocaat had een anamnese afgenomen. Wat daarin níet naar voren kwam, was de toekomstige werkvreugde van de medewerker. Alleen het verleden stond centraal, want daar was het conflict begonnen. De analyse die ik voor de toekomst had gemaakt, was uit het verhaal verdwenen. Ik probeerde vergeefs de ‘benzine’ weer in het verhaal te brengen: zekerheid, geen conflict meer, lekker doorwerken en vooral weer met plezier naar je werk gaan.

Het was spreken tegen dovemansoren. De advocaat werd woedend en schreef een brief op hoge poten naar de advocaat van de werkgever. De bedrijfsarts? Een verlengstuk van de werkgever. Ik kreeg het allemaal te horen. Het was alsof de klok tien jaar werd teruggezet. Weg eigen deskundigheid, weg werkanalyse, weg toekomstperspectief.

Jammer voor mijn cliënt. Het conflict zal blijven bestaan. Ik introduceer daarom een nieuwe metafoor: Waarin onderscheidt zich een advocaat van een trolleybus? De laatste stopt als hij de draad kwijt is.