Hoofdredactioneel
Hoofdredactioneel

Wanneer wordt wetenschap politiek?

1 reactie

‘Duitse wetenschappers moesten lockdown goedpraten en angst vergroten’ kopte onze landelijke chocoladeletterochtendkrant onlangs. Bij de NOS was de toon met ‘Duits ministerie schakelde wetenschappers in om corona-angst op te wekken’ niet veel anders.

Toen ik deze berichtgeving las, bekroop mij iets ongemakkelijks. Uit een uitgelekte mailwisseling bleek dat het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken rond april 2020 met verschillende wetenschappers aan een strategie heeft gewerkt om angst voor corona te vergroten met als doel meer begrip voor ingrijpende coronamaatregelen te kweken. De wetenschappers leverden volop suggesties, waaronder ook voorstellen om ‘angst en volgzaamheid bij de bevolking’ op de agenda te zetten, aldus Die Welt. Dit alles was uiteraard koren op de molen van coronasceptici en in een analyse las ik dat de Duitse media hier nauwelijks over uitweidden om complotdenkers niet te voeden. Ook in Den Haag was het voor de usual suspects reden voor Kamervragen. In dat kader was het wellicht ook wat onhandig dat Jaap van Dissel werd ingevlogen als ‘getuige’ in het spoedappel dat de staat voerde tegen de avondklok­uitspraak.

Soms zijn afschrik­wekkende beelden nodig

Nu begrijp ik goed dat de inzet van gedragswetenschappers wenselijk is en dat soms afschrikwekkende beelden nodig zijn – denk aan de zwarte longen of impressies van impotentie op sigarettenverpakkingen. Tegelijkertijd zit het ongemak in de onafhankelijkheid die je als wetenschapper behoort te hebben. Columnist Miquel Ekkelenkamp kan daarover meepraten. Het als wetenschapper laveren tussen academie en politiek is voor de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) aanleiding om er een rapport aan te wijden. Hoogleraar en D66-politica Annelien Bredenoord licht als een van de KNAW-auteurs het onderscheid toe tussen academische vrijheid en vrijheid van meningsuiting. Juist deze tijd vraagt om artsen die hun maatschappelijke rol serieus nemen, maar zich tegelijkertijd realiseren van welke vrijheid ze gebruikmaken. Want als wetenschappers zich voor het karretje van politici laten spannen, zitten complotdenkers al in het zadel.


medisch contact

nummer 08









Wetenschap politiek Duitsland
  • Bertho Nieboer

    Gynaecoloog Bertho Nieboer (1977) was van 2019 tot begin 2024 hoofdredacteur van Medisch Contact. Daarvoor was hij lid van de raad van advies van Medisch Contact. Nieboer is verbonden aan het Radboudumc, waar hij staflid obstetrie en gynaecologie is.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Wil Duits

    Bedrijfsarts, Houten

    Inderdaad wanneer wordt wetenschap politiek. Wanneer wordt wetenschap gebruikt? Zoals in Duitsland, je probeert draagvlak te krijgen. Want je hebt te maken met een zeer bedreigende situatie, hoe doordring je mensen van de noodzaak van je beleid? Hoe ...maak je een bevolking duidelijk dat het bittere ernst is, kortom hoe maak je ze bang? Zo gek is deze vraag dus niet, maar het is net als bij bijbelteksten, als je ze uit hun context haalt, kun je er alles mee beweren.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.