Hang yourself op de huisartsenpost

Vorig jaar steeg het aantal contacten op de huisartsenposten met 9 procent naar een indrukwekkende vierenhalf miljoen. Het aantal mensen dat na triage een afspraak kreeg steeg zelfs met 17 procent.

Ondanks de hoge werkdruk kregen huisartsen op de posten in Friesland er nóg een taak bij: ze moeten aan het eind van iedere visite of consult op een zakkaartje noteren wat er is besproken en geadviseerd.

Ach, dat is toch een kleine moeite en wel zo prettig voor de patiënt? Dat is waar. Het kost een huisarts maximaal twee minuten extra. In ongeveer dezelfde tijd verwijder je een hechting voor de chirurg, zet je een injectie voor de internist of stuur je in opdracht van a/b/c een verwijzing voor diagnostiek of behandeling naar x/y/z. De to-dolijst van huisartsen loopt vol met kleine-moeite-groot-­plezier-taakjes die grofweg zijn onder te verdelen in twee categorieën: De ‘doe-niet-zo-moeilijk’-­categorie (‘Je collega’s doen dat wél gewoon’) en de ‘patiënt-pineut’-categorie (‘Als jij het niet doet, doet niemand het’).

Toch valt het na elk consult overschrijven van de p-regel van het computerscherm op een zakkaartje in een derde categorie: de ‘hang-yourself’-categorie. Die omvat taken die door onze beroepsgroep zelf, met de beste bedoelingen, zijn bedacht. Uit calamiteitenonderzoek op de posten in Friesland bleek dat de patiënt het advies van de huisarts vaak niet goed begrijpt of onthoudt. Dat is vervelend natuurlijk, maar moeten wij dat oplossen middels een zakkaartje? En worden we dan straks om de oren geslagen met datzelfde kaartje bij het tuchtcollege als een alarmsymptoom mist of onleesbaar is?

Werkdruk en ziekteverzuim op de huisartsenposten zijn historisch hoog

De werkdruk en het ziekteverzuim op de huisartsenposten zijn historisch hoog. Dat vraagt juist om werklastvermíndering. Op piekmomenten loopt de wachttijd aan de telefoon op tot een uur. En dan blijkt ook nog eens uit cijfers van InEen dat patiënten vorig jaar in 73 procent van de gevallen belden met een ‘laagurgente klacht’: een klacht die kon wachten tot de volgende (werk)dag of waarvoor geen dokters­advies nodig is. Hoewel vaak de vergrijzing de ‘schuld’ krijgt van de stijgende zorgconsumptie, blijkt de grootste groei in zorgvraag op de posten juist in de groep tot 44 jaar te zitten. Generaties opgegroeid in een 24-uursmaatschappij waarin zorg drempelloos beschikbaar moet zijn en waarin toch maar ‘even’ voor de zekerheid de dokter wordt gebeld.

Ik startte onlangs een dienst waarbij om 8 uur al zeker tien afspraken stonden ingepland. Een patiënt met een paronychia had de avond ervoor om half 10 gebeld en kreeg een afspraak voor de volgende ochtend 9 uur. Te vroeg? 10 uur doen dan? Tot zover de huisartsenSPOEDpost. Ook een moeder belde in verband met haar zoontje die al drie weken af en aan buikpijn had. Met verhoging. Nee, nu kon ze niet komen want het jongetje sliep. Ook zij kregen een afspraak voor 10 uur de volgende ochtend. Waarvoor ze niet kwamen opdagen.

Terwijl we de verwachtingen van patiënten op steeds meer plekken nu al niet meer kunnen waarmaken, gaan we door met het scheppen ervan. Met het redderen, oplossen en verlenen van service met een vleugje zorg. Om vervolgens wel te klagen dat patiënten zo veeleisend zijn en wij zo overbelast.