‘Geen Marokkaan in mijn huis!’

Het was de zomer van 2007. Mijn artsenbul lag in het verschiet. Ik fietste langs een groot naoorlogs flatgebouw naar het portiek en nam de trap naar de derde verdieping. Ik controleerde nog een keer de naam en de uit te voeren zorgtaken op mijn takenlijst en belde aan.

Er verscheen een dame van rond de 85 jaar in haar witte nachthemd in de deuropening. De ochtendzonnestralen tussen de bladeren van de hoge platanen schenen speels op haar gezicht waarop de groeven van de tijd zichtbaar hun sporen hadden nagelaten.

‘Goedemorgen mevrouw, ik ben Sana van de thuiszorg!’

‘Er komt geen Marokkaan mijn huis binnen. Ga weg’, zei ze zichtbaar boos en – naar mijn mening – ook teleurgesteld, omdat ze wellicht iemand anders had verwacht, en ze sloeg de deur hard dicht voordat ik nog maar iets kon zeggen.

Daar stond ik met mijn schrift in mijn hand met daarop de lijst van namen, adressen en uit te voeren zorgtaken en de te krappe tijden. Ik keek naar de dichte deur en ik keek naar mijn lijst. Als ik nu wegging zou ik in één klap mijn uitloop inhalen en op tijd bij het volgende adres aankomen.

Nog in de schemerzone van de gedachte om wel of niet weg te gaan, los van het waardeoordeel in die woorden, belde ik nog een keer aan. ‘Deze dag is veel te mooi om me te laten tegenhouden door haar opmerking’, was denk ik het gevoel als ik terugdenk.

‘Ik zei toch…’, zei ze toen ze de deur opendeed. Het leek alsof ze bij de deur had gewacht want de deur ging veel sneller open dan bij de eerste keer aanbellen.

‘Ik weet het mevrouw’, zei ik met hartkloppingen in mijn keel. ‘U kent mij niet eens. Als ik wegga, dan komt er niet iemand anders om voor u te zorgen vandaag’, vervolgde ik vriendelijk doch resoluut.

Ik keek haar aan. Met een even strak en boos gezicht keek ze mij recht aan. We hadden nu contact. Van mens tot mens. Ze opende de deur verder en zei ‘Kom maar naar binnen dan en ga daarna snel weer weg.’

Ik liep naar binnen en deed de deur achter mij dicht. Voorbij de drempel leek de tijd al tientallen jaren te hebben stilgestaan. Over de krakende vloer liep ik achter haar aan naar de badkamer.

‘Woont u hier alleen?’, vroeg ik in de poging het ijs te breken.

‘Ja’, antwoordde ze kortaf. ‘Mijn man is jaren geleden overleden. Ik ben sindsdien alleen’, vervolgde ze even later toen ik hoorbaar een stilte liet vallen en ondertussen haar bed aan het opruimen was.

We raakten aan de praat, terwijl het water van de badkuip warm werd.

‘Mijn familie is tijdens de oorlog op transport gezet. Ze hebben mijn familie van me afgepakt’, zei ze met tranen langs de rimpels op haar gezicht terwijl ik haar met een washandje aan het wassen was.

‘U bent een aardige jongeman. Dank dat u mij toch heeft geholpen en niet bent weggegaan’, zei ze verlegen terwijl ze mijn hand met haar beide handen vasthield. Zonder mij aan te kijken deze keer.

‘Een halfuur uitgelopen’ schreef ik in het schrift nadat ik haar had gewassen, ontbijt had gegeven en haar medicatie had aangereikt. ‘Verder geen bijzonderheden’, besloot ik de rapportage.

Ik nam afscheid en vertrok in de warme ochtendzon te laat maar content naar het volgende adres.

Ik had nooit geweten dat achter de voordeur met zonnestralen er een boos ogende doch zeer fragiele dame woonde voor wie de tijd maar twee referenties kende: transport van haar Joodse familie en het verlies van haar man.

En zij heeft nooit geweten dat ik geen Marokkaan ben.