RVS wil betere zorg uit proeftuinfase halen

De versnipperde financiering van zorg belemmert structurele samenwerking die zorg kan verbeteren, constateert de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS). Vooruitlopend op een ‘fundamentele discussie’ over een eventuele stelselwijziging kan die samenwerking al worden geholpen met enkele ingrepen binnen het huidige stelsel, oppert de RVS. Eén manier is om de zorg voor kwetsbare, thuiswonende ouderen onder één wet te scharen.

Initiatieven om via samenwerking betere zorg te leveren tegen lagere kosten blijven te vaak steken bij pilots en proeven, constateert de RVS in het advies ‘Grenzeloos samenwerken’. Structurele samenwerking wordt belemmerd omdat zorg en ondersteuning, en daarmee hun financiering, te gefragmenteerd is ondergebracht in verschillende wetten (Zvw, Wmo en Wlz).

Fragmentering

Door de fragmentering is niet altijd duidelijk wie verantwoordelijk is voor zorg en de bijbehorende investeringen. En hierdoor vergen samenwerkingsplannen nog te veel tijd en energie van zorgprofessionals die bereid zijn tegen de stroom in te varen, constateert de raad na bestudering van enkele samenwerkingsprojecten, zoals in Velp rond ouderenzorg en in Afferden met meer patiëntentijd in de huisartsenzorg. Bovendien hebben deze experimenten vaak last van het gegeven dat het investeren in zo’n project niet loont, omdat de baten bij een andere zorgpartij terechtkomen.

Stelseldiscussie

Een directe stelselwijziging gaat de RVS nu te ver, maar volgens het adviesorgaan is een ‘fundamentele, meerjarige discussie’ over de toekomstbestendigheid van het stelsel onvermijdelijk voor politiek en zorgaanbieders. Zelf komt de RVS binnenkort met een eigen advies over de toekomst van de zorg.

Creatiever

Voorlopig kan het huidige probleem op drie manieren enigszins worden ondervangen, oppert de RVS voor de korte termijn. Zo kan zorg creatiever worden gefinancierd door budgetten van zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten bij elkaar te voegen als niet meteen helder is vanuit welke wet iemands zorg moet worden betaald. Zulke ‘grens- of overbruggingskredieten’ geven de mogelijkheid om zorg wel vast te leveren, en kosten te verrekenen als gaandeweg duidelijk wordt onder welke wet die valt.

Poreus

Een al wat meer structurele oplossing is om het wettelijk mogelijk te maken dat zorginkopers (dus zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten) ook zorg mogen inkopen die buiten hun eigen domein valt. De RVS noemt dat het ‘poreuzer maken’ van de zorg- en ondersteuningswetten. Daarnaast oppert de RVS om patiëntgroepen in hun geheel onder één wet onder te brengen, te beginnen met de groep van thuiswonende, kwetsbare ouderen.