Te weinig slaap bevordert dementie

Al langer bestaat het vermoeden dat er een oorzakelijk verband is tussen slaaptekort of slaapdeprivatie en de ziekte van Alzheimer. Te weinig slaap zou de ziekte bevorderen, maar hoe precies is onduidelijk. Vermoed wordt dat de verbindende schakel de stapeling van bèta-amyloïd is. Maar eerder onderzoek heeft ook laten zien dat het tau-eiwitgehalte aanzienlijk is verhoogd bij ouderen die slecht slapen. Onderzoek in Science door Jerrah Holth e.a. licht een tipje van de sluier op. 

Holth e.a. vonden in samples van hersenvocht van mensen die slaapgedepriveerd waren niet alleen verhoogde gehalten van bèta-amyloïd, maar ook van tau. Uit hun onderzoek blijkt dat in perioden van wakker en actief zijn het tau-eiwit accumuleert en dat dit ook gebeurt als mensen niet of te weinig slapen. Bovendien vonden ze bij slaapgedepriveerde muizen dat de tau-aggregatie in een bepaald hersengebied zich vrij snel uitbreidt naar andere regio’s. Muizen zijn nachtdieren, dan zijn ze wakker en actief, en gaan – zo vonden Holth e.a. – hun tau-gehalten met sprongen omhoog. Verstoorde slaap overdag deed daar nog eens een schepje bovenop.  

Het idee van de onderzoekers is nu dat het tau-eiwit wordt afgegeven door neuronen als mensen wakker en actief zijn, en dat deze afgifte aanzienlijk vermindert gedurende de slaapfase. Het tau zou dan worden ‘opgeruimd’. De onderzoekers menen daarom dat slaaponthouding deze cyclus verstoort, en dus leidt tot opeenhoping van tau-eiwit. Dat kan uiteindelijk leiden tot de vorming van de voor alzheimer kenmerkende, schadelijke ‘tau-tangles’.  

Science: The sleep-wake cycle regulates brain interstitial fluid tau in mice and CSF tau in humans