Hoe werkt het tuchtrecht?

Casus: Er is een klacht tegen mij ingediend bij de tuchtrechter. Hoe werkt het tuchtrecht precies, wat kan ik doen en wat kan ik verwachten?

Deel informatie

Een tuchtklacht is voor een arts buitengewoon belastend. Daarom is het is het eerste advies om een tuchtklacht niet voor u zelf te houden, maar te delen met uw eventuele werkgever en collega’s. Het is van belang dat zij weten wat er speelt, zodat zij u daarbij kunnen steunen. Op grond van uw toelatings- en arbeidsovereenkomst bent u vaak ook verplicht om uw leidinggevende of directie te informeren.

Hulp bij de procedure

Het is belangrijk dat u juridische bijstand vraagt. Zorginstellingen kunnen die bijstand vaak verlenen, bijvoorbeeld via hun jurist of verzekeraar. Rechtsbijstandsverzekeraars willen vaak vanaf het begin af aan betrokken zijn bij de ondersteuning van uw klacht. Dit geldt ook als u een beroep wilt doen op uw persoonlijke rechtsbijstandsverzekeraar. In de KNMG-richtlijn ‘Omgaan met medische gegevens’ (paragraaf 3.1 en 6.2), vindt u informatie over het gebruik van medische gegevens in de tuchtprocedure.

Brief

Het verloop van een tuchtrechtelijke procedure verschilt per klacht. U ontvangt van het regionaal tuchtcollege een brief met daarbij het klaagschrift op uw werk- of woonadres. In de brief staat wat er van u wordt verwacht. Op de website tuchtcollege-gezondheidszorg.nl vindt u de informatiefolder ‘Klachten over uw zorg’ met een zeer uitbreide uitleg over het verloop van de procedure.   

Kosten

Een tuchtklacht wordt alleen dan in behandeling genomen als de klager binnen vier weken na indiening 50 euro griffierecht betaalt. Als de klacht gegrond wordt verklaard krijgt de klager het griffierecht terug. De kosten voor juridische ondersteuning en eventueel door hen opgeroepen getuigen en deskundigen zijn in eerste instantie voor rekening van de partijen. Als de klacht gegrond wordt verklaard, kan het tuchtcollege bepalen om de beroepsbeoefenaar te veroordelen in de kosten van het geding die de klager heeft moeten maken.

Toelichting

Het tuchtrecht voor de gezondheidszorg, geregeld in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG), is van toepassing op artsen, tandartsen, apothekers, gezondheidszorgpsychologen, psychotherapeuten, fysiotherapeuten, verloskundigen,verpleegkundigen en physician assistants, voor zover zij geregistreerd zijn in het BIG-register. Het doel van het tuchtrecht is het bevorderen en het bewaken van de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de gezondheidszorg. 

Klagers kunnen een klacht indienen bij een van de vijf Regionale Tuchtcolleges in de Gezondheidszorg (RTG). Zij kunnen hierbij worden ondersteund door een tuchtklachtfunctionaris. De volgende personen of instanties zijn volgens de wet BIG bevoegd tot klagen:

• de rechtstreeks belanghebbende (vaak de patiënt zelf, of diens nabestaanden),

• degene die een opdracht heeft verstrekt,

• de werkgever of het bestuur van een instelling waar de beroepsbeoefenaar werkzaam is,

• de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Twee tuchtnormen

Het RTG toetst de klacht aan twee ‘tuchtnormen’ uit de Wet BIG. De eerste tuchtnorm heeft betrekking op het handelen of nalaten in strijd met de zorg die de beroepsbeoefenaar in die hoedanigheid behoort te verlenen. Hieronder vallen bijvoorbeeld het stellen van een verkeerde of te late diagnose, het onvoldoende informeren over de behandeling, het voorschrijven van verkeerde medicijnen of het schenden van het beroepsgeheim. De hulpverlener moet naast de patiënt ook jegens de familie van de patiënt deze zorg verlenen. De tweede tuchtnorm omvat ‘enig ander handelen of nalaten in strijd met hetgeen een behoorlijk beroepsbeoefenaar betaamt’. Hieronder kunnen diverse zaken vallen waaronder verzekeringsfraude, het niet toelaten van een collega tot een waarneemregeling en onjuist optreden in de media.

Tuchtmaatregelen

Aan de hand van deze tuchtnormen bepaalt de tuchtrechter of het tuchtrecht van toepassing is en of de klacht gegrond is. Indien het RTG de klacht gegrond verklaart, kan zij verschillende maatregelen opleggen:

• waarschuwing,

• berisping,

• geldboete van ten hoogste 4500 euro,

• (voorwaardelijke) schorsing van maximaal 1 jaar,

• gedeeltelijke ontzegging,

• doorhaling in het BIG-register. 

Bij een doorhaling kan het tuchtcollege ook een beroepsverbod opleggen, als ‘gedragingen van de beroepsbeoefenaar een gevaar kunnen opleveren voor de veiligheid van personen. Hierdoor mag de beroepsbeoefenaar op geen enkele wijze meer werkzaam zijn binnen de individuele gezondheidszorg.

Ook kan het RTG de klacht gegrond verklaren zonder een maatregel op te leggen.

Openbaarmaking

Alle beroepsbeperkende maatregelen worden standaard gepubliceerd. Openbaarmaking vindt – onder vermelding van de naam van de beroepsbeoefenaar, de maatregel en de aard van het ‘vergrijp’ – plaats via aantekening in het BIG-register, publicatie in de Staatscourant en een of meer lokale dag- of weekbladen en op een lijst op de website van het BIG-register.Als het nodig is voor het belang van de individuele gezondheidszorg, kan het tuchtcollege ook besluiten om een berisping of geldboete openbaar te maken, op een door het tuchtcollege te bepalen wijze al dan niet met de gronden waarop de maatregel berust.

Een procedure bij het regionaal tuchtcollege duurt gemiddeld zeven maanden.

Hoger beroep

Er kan hoger beroep worden aangetekend  bij het Centraal Tuchtcollege (CTG). De aangeklaagde en de IGJ zijn altijd bevoegd om in hoger beroep te gaan, de klager enkel indien de klacht niet-ontvankelijk of ongegrond is verklaard. Die procedure duurt gemiddeld negen maanden.

Zie ook: knmg.nl/tuchtrecht