Meer over EPD

Twee weken geleden stemde het Europees Parlement met een ruime meerder­heid in met de European Health Data Space (EHDS). De Europese en de Nederlandse overheid zijn enthousiast en ook de Europese artsen­organisatie Standing Committee of European Doctors (CPME), waar ook de KNMG bij aangesloten is, staat er positief tegenover. Toch kijken anderen er met argus­ogen naar, want hoe zit het met de privacy van patiënten en het beroeps­geheim? Acht vragen aan drie deskundigen over de EHDS.

Het taalmodel achter ChatGPT neemt steeds meer administratieve taken van de arts over. In het Erasmus MC is de gamechanger binnen handbereik. Het taalmodel vat de gesproken anamnese in tekst samen én zet de orders klaar.

Onlangs vierde ChatGPT, de bekende chatbot van OpenAI en Microsoft, zijn eerste verjaardag. Het taalmodel – oftewel Large Language Model (LLM) – achter ChatGPT kan de administratie­last in de zorg flink verminderen. Wat kan er nu al? Wat binnen­kort, en over een paar jaar?

De plannen van demissionair minister Ernst Kuipers voor het verstrekken van de medische gegevens van patiënten bij spoedeisende zorg, druisen in tegen het medisch beroepsgeheim van artsen én het recht op privacy van de patiënt. Dat stelt KNMG-voorzitter René Héman in een uitgebreide brief aan Kuipers, die is gepubliceerd op de website van de Landelijke Huisartsen Vereniging.

Het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) is deze maand gestart met een proef waarbij AI-taalmodel GPT-4, bekend van ChatGPT, zorgverleners ondersteunt in de beantwoording van vragen van patiënten via het elektronisch patiëntendossier (epd). Vooralsnog beperkt het gebruik zich tot een gesloten testomgeving.

Onlangs namen de Eerste en Tweede Kamer de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) aan. Die moet ervoor zorgen dat ICT-systemen beter met elkaar kunnen communiceren waardoor zorgverleners makkelijker gegevens met elkaar kunnen delen. Op 1 juli trad deze wet in werking. Wat betekent dat voor het dagelijks werk van artsen?

Epd-aanbieder SAP-Cerner trekt zich terug uit Nederland. Daarom moeten het Zuyderland Medisch Centrum en Maastricht UMC+ op zoek naar een nieuw elektronisch patiëntensysteem en wordt de keuze nóg kleiner.

Een patiënt komt in april 2020 twee keer op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het ziekenhuis waar hij ook werkt. Als hij enige tijd later in een rechtszaak belandt met het ziekenhuis, dat de arbeidsovereenkomst wil ontbinden, blijkt dat het ziekenhuis tijdens de rechtszaak informatie heeft ingebracht over zijn behandelingen op de SEH.

Veel artsen worstelen met het elektronisch dossier: wat noteer je wel, wat niet en in welke bewoordingen? Kees Verheyen en Fiona Lijffijt bieden inzicht in de dilemma’s en geven praktische aanbevelingen die aansluiten bij de wet- en regelgeving.

De Europese Commissie werkt aan de ontwikkeling van een gemeenschappelijk datasysteem voor patiëntgegevens. Deze zogenoemde ‘Europese ruimte voor gezondheidsgegevens’ ofwel het European Health Data Space Board moet gezondheidsgegevens, zoals elektronische patiëntendossiers, genetische gegevens en patiëntenbestanden, makkelijker uitwisselbaar en toegankelijker maken.

De gynaecoloog in deze zaak is ook lid van de raad van bestuur. In die functie heeft ze meermaals schriftelijk contact met een patiënt van de neurologen in haar ziekenhuis. De patiënt ontdekte in zijn medisch dossier dat de diagnose chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP) bij hem was gesteld.

Waar in verschillende landen al voortvarend wordt gewerkt met (varianten van) de persoonlijke gezondheidsomgeving (pgo), blijft Nederland achter. De overheid moet de regie oppakken en zorgverleners moeten stappen gaan zetten.

Mensen denken vaak dat artsen medisch Latijn gebruiken en dat dit uniform is. Dat is natuurlijk niet zo’, zegt Sander Mertens, promovendus chirurgie en medisch terminoloog bij het Nederlandse kenniscentrum voor landelijke toepassingen van ICT in de zorg, Nictiz.

Zorgverleners moeten verplicht digitaal gegevens met elkaar gaan uitwisselen. Dat wil minister Tamara van Ark voor Medische Zorg regelen in een nieuw wetsvoorstel, waarmee de ministerraad al akkoord is gegaan en dat nu wordt voorgelegd aan de Tweede Kamer.

Patiënten hebben recht op inzage in hun dossier. Maar ook op inzage in de persoonlijke aantekeningen van een arts? Horen die wel thuis in het medisch dossier? En wat is verstandig? ­Bijvoorbeeld bij genoteerde vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld.

Een landelijk elektronisch patiëntendossier (epd) is er nog steeds niet, terwijl de behoefte eraan steeds groter wordt. De oplossing: laat alle artsen met een actieve behandelrelatie het epd van de huisarts als database gebruiken. Daarvoor is zelfs geen expliciete toestemming van de patiënt nodig.

Ziekenhuizen zijn zoals bekend sinds de coronacrisis en masse overgestapt op videoconsulten. Maar hoe kan het ‘momentum’ worden vastgehouden? En waarin kunnen de instellingen samenwerken om een stap verder te komen? Arts-onderzoeker Esther Barsom (Amsterdam UMC) inventariseerde recentelijk de ervaringen van videoconsulten in ziekenhuizen.

Tientallen patiënten van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg hebben dinsdag een excuusbrief ontvangen omdat hun medisch dossier ongeoorloofd was ingezien. Een medewerker van het ziekenhuis had hun dossiers bekeken, zonder dat daarvoor reden was.

Minister Bruno Bruins voor Medische Zorg wil patiënten de mogelijkheid geven specifiek voor spoedzorg toegang tot de medische gegevens te verlenen aan zorgmedewerkers.

Nagenoeg alle medisch specialisten verspillen tijd door de gebrekkige uitwisseling van medische patiëntgegevens tussen verschillende zorginstellingen. 80 procent vindt dat dit ook ten koste gaat van de patiëntveiligheid.

Minister Bruins van Medische Zorg heeft het al vaker gezegd: digitaal moet het nieuwe normaal worden voor gegevensuitwisseling in de zorg. Volgend jaar komt hij met een wetsvoorstel dat het proces moet versnellen.

Medisch specialisten hebben de indruk dat het aantal collega’s dat uitvalt met een burn-out toeneemt. Belangrijke reden is volgens hen het groeiend aantal ‘niet-medische taken’. Dit blijkt uit een onlinepeiling van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) onder haar leden.

Sinds de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is er grote terughoudendheid bij het delen van patiëntinformatie. Ten onrechte, stellen internist Haiko Bloemendal en jurist Jolanda van Boven. Als het om het belang van de patiënt gaat, is veel geoorloofd.

Zó handig, het epd, in vergelijking met al die papieren dossiers (dat zeg ik wel, maar ik weet niet beter dan het epd). En lang leve ‘Ctrl + C en Ctrl + V’, oftewel copy-paste. Dat scheelt enorm veel tijd wanneer je de voorgeschiedenis van een patiënt op een rijtje moet zetten. Maar het heeft ook nadelen.

Twee op de drie ziekenhuizen hebben een patiëntenportaal dat online inzage biedt in medische gegevens. Dat is meer dan vorig jaar, toen dit mogelijk was bij één op de drie, meldt zorg-ICT-organisatie Nictiz. Patiënten kunnen nu bij 49 van de 77 ziekenhuizen inloggen om toegang te krijgen tot hun gegevens.