Zomaar dikke knieën

Een 68-jarige man komt op de poli orthopedie met sinds acht maanden bestaande knieklachten. Zonder duidelijke oorzaak zijn beide knieën gezwollen en ’s nachts pijnlijk. Overdag zijn er weinig pijnklachten en is hij in staat probleemloos 4 tot 5 km te wandelen. De patiënt heeft geen last van kortademigheid of gewichtsverandering.

In de anamnese is nog te vermelden dat patiënt sinds de leeftijd van 14 jaar een pak shag per twee dagen heeft gerookt. Acht jaar geleden is hij succesvol gestopt. Hij is niet bekend met COPD.

Bij orthopedisch lichamelijk onderzoek is een opvallende pasteuze zwelling van beide knieën en enkels te zien. De gewrichten vertonen een normale beweeglijkheid en zijn stabiel in alle richtingen.

Op de röntgenopnames van beide knieën is een verdikking van de cortex te zien (hypertrofisch osteoartropathie) van vooral de distale femora. Gezien de verdikte cortex wordt een X-thorax aangevraagd als voorbereiding op het consult bij de longarts, dit om longpathologie aan te tonen dan wel uit te sluiten. Op de X-thorax wordt een ruimte-innemend proces gezien in de rechterlong, met een doorsnede van ongeveer 12 cm.

Patiënt wordt doorgestuurd naar de longarts, die de diagnose hypertrofisch pulmonale osteoartropathie, oftewel de ziekte van Marie-Bamberger, op basis van een niet-kleincellig longcarcinoom stelt. Enkele weken later wordt patiënt succesvol geopereerd en wordt de rechterlong geëxcideerd. Daarna verdwijnen de paraneoplastische verschijnselen aan knieën en enkels.

Pieter Geervliet, orthopedisch chirurg, Gemini Ziekenhuis, Den Helder

Prudence Rümke-Gemmeke, huisarts, Den Helder

contact: geervliet@gmail.com; cc: redactie@medischcontact.nl 

Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek?

Stuur tekst (300 woorden) en beeld naar redactie@medischcontact.nl.

Wilt u vast mee­denken over de casus van volgende week? medischcontact.nl/wat_ziet_u.