Wat ziet u?
2 minuten leestijd
Gezien

Een harde zwelling op de borst

Op onze mammapoli zagen wij een 87-jarige vrouw, bekend met een mammacarcinoom in 1984, waarvoor zij destijds een mammasparende operatie en okselklierdissectie met adjuvante radiotherapie heeft ondergaan.

In de afgelopen vijf jaar is in de rechterborst ter hoogte van het operatielitteken een pijnlijke, 5 bij 5 cm grote plaque ontstaan met een witte steenharde kap (figuur 1). Deze afwijking is de laatste jaren in grootte gelijk gebleven.

1. De afwijking op de craniale rechterborst (linkerzijde van foto is craniaal, rechterzijde caudaal).
1. De afwijking op de craniale rechterborst (linkerzijde van foto is craniaal, rechterzijde caudaal).

Op het mammogram (figuur 2) zagen we bij herhaling uitgebreide calcificaties, zonder aanwijzingen voor een recidief van de borstkanker (BI-RADS 2). Aanvullende echografie van de laesie liet ook uitgebreide kalkdeposities zien. Dit beeld van subcutane calcificaties is waarschijnlijk een late complicatie van bestraling van de borst.

2. Recent mammogram waarop de vele calcificaties te zien zijn
2. Recent mammogram waarop de vele calcificaties te zien zijn

Postradiatiecalcificaties zijn een zeldzame complicatie van radiotherapie die zich pas na lange tijd openbaart (tussen 8 en 32 jaar na bestraling). In de literatuur wordt beschreven dat dit fenomeen vaker wordt gezien bij patiënten die op de borst meerdere overlappende bestralingsvelden hebben ontvangen en die dus op bepaalde delen van de borst een hogere dosis bestraling kregen dan nodig. De etiologie van postradiatiecalcificaties is nog grotendeels onbekend. Mogelijk ontstaan de deposities door een combinatie van chronische inflammatie en dysregulatie van Ca2+-ionen in bestraalde mitochondriën. De kalkdeposities worden niet zelden voorafgegaan door andere cutane complicaties van bestraling zoals atrofie, fibrose en depigmentatie.

Hoewel pijnlijk, is de aandoening niet gevaarlijk en kan deze expectatief behandeld worden. Operatief behandelen werd bij deze 87-jarige vrouw niet wenselijk geacht, mede door de uitgebreidheid van de calcificaties op het mammogram. Wel zijn op de polikliniek met pincet de harde stukken kalk uit de plaque verwijderd om het onderliggende weefsel te ontlasten.


Auteurs:

Justin Lemans, BSc, coassistent, St Jansdal Ziekenhuis, Harderwijk

drs. Garmt van der Horn, radioloog, St Jansdal Ziekenhuis, Harderwijk

dr. Arjan Schouten van der Velden, chirurg-oncoloog, St Jansdal Ziekenhuis, Harderwijk

j.v.c.lemans-3@umcutrecht.nl

cc: redactie@medischcontact.nl

pdf

Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek?

Stuur tekst (max. 300 woorden) en beeld naar redactie@medischcontact.nl.

Als uw casus wordt gepubliceerd, ontvangt u van ons het boek Canon van de geneeskunde in Nederland.

Gezien

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.