Proef anderhalvelijnszorg leidt juist tot méér specialistische zorg

De proef met anderhalvelijnszorg blijkt niet alleen positieve effecten te hebben: het totaal aantal declaraties van laagcomplexe zorg steeg juist. Dit blijkt uit onderzoek van Van den Boogaart e.a. in Journal of Health Services Research & Policy.

In 2014 startte in de Zuid-Limburgse regio Maastricht-Heuvelland een proeftuin bestaande uit twee stadspoli’s waarin medisch specialisten van het Maastricht UMC+ consulten deden bij patiënten met laagcomplexe niet-acute klachten, op verwijzing van de huisarts. Omdat dit eerstelijnscentra zijn hoeven patiënten hun eigen risico niet aan te spreken. Tussen januari 2015 en december 2018 vonden 22.136 van dergelijke anderhalvelijnsconsulten plaats. Uit eerder onderzoek bleek dat de zorgkosten per patiënt daalden, de tevredenheid bij patiënten steeg en er waren geen nadelige gevolgen voor de gezondheid.

Proeftuin

Voor dit deelonderzoek maakten de Maastrichtse onderzoekers gebruik van data over de claims bij de grootste verzekeraar in de proeftuinregio. Ze vergeleken het aantal claims tussen 2015 en 2018 voor laagcomplexe specialistische zorg vanuit de interventieregio met die in heel Nederland. Binnen de regio met de anderhalvelijnscentra steef het aantal claims per duizend verzekerden van 167,5 in 2015 naar 184,2 in 2018, terwijl op nationaal niveau het aantal claims juist daalde: van 141,1 in 2015 naar 135,5 in 2018. Die stijging in de Limburgse regio bleek voor het grootste deel te wijten aan de anderhalvelijnszorgconsulten, die verdubbelden van 24,7 claims naar 48,8 claims per duizend verzekerden. Het aantal claims vanuit de ziekenhuizen daalde juist of bleef in de loop van die jaren stabiel.

De data suggereren volgens de onderzoekers dat het concept van anderhalvelijnszorg slechts ten dele in staat was om een substitutie te vormen voor ziekenhuiszorg. De onderzoekers konden niet beoordelen of bepaalde specialismen hier meer of minder debet aan waren. De onderzoekers merken verder op dat meer laagcomplexe zorg niet betekent dat op collectief niveau de kosten ook hoger zijn.

Doi:

https://doi.org/10.1177/13558196231151552