Zachte dood vrij beroep?
1 reactieMinister Klink zegt dat het hem niet uitmaakt of specialisten in loondienst of als zelfstandig ondernemer werken. Maar in de praktijk creëert hij een situatie die onherroepelijk tot een zachte euthanasie van het vrije ondernemerschap in ziekenhuizen zal leiden. Klink stelt nieuwe wetsvoorstellen voor die de verhoudingen binnen een ziekenhuis namelijk zodanig gaan wijzigen dat de vrijgevestigde specialisten (bijna) niet meer aan de voorwaarden van een fiscaal vrij beroep kunnen voldoen.
Ik doel op de conceptwet Cliëntenrechten Zorg (WCZ) die regelt dat de patiënt voortaan juridisch een relatie aangaat met het ziekenhuis en niet meer met de dokter. Vervolgens is er het voorstel van wijziging van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) die de NZa de bevoegdheid geeft een honorariumbudget per ziekenhuis vast te stellen. In het voorstel van de NZa is de hoogte van dit budget gelijk aan een vast bedrag per fte of op historische verworvenheden gebaseerd. De ziekenhuizen moeten de verdeling vervolgens intern met de specialisten uitvechten.
Als deze wetten doorgaan, declareren specialisten dus niet meer direct bij de patiënt via het ziekenhuis, maar aan het ziekenhuis. Hierdoor vervalt een pijler voor het vrije ondernemerschap, namelijk het hebben van meer opdrachtgevers. De minister stelt dat de beslissing hierover bij de regionale belastinginspecteurs ligt. Minister De Jager heeft ook al aangegeven dat de voorwaarden wat hem betreft helder zijn. Daar kunnen medisch specialisten en ziekenhuizen niet mee verder. Deze wetsvoorstellen moeten dus van tafel.
Gelukkig hebben we hierbij een medestander. Ook de ziekenhuisdirecties zijn mordicus tegen deze nieuwe opzet. De NVZ werkt mee aan een werkbaar alternatief dat het vrije beroep spaart. De essentie hiervan is een beheersmodel van de kosten van de medisch specialisten en de oprichting van een coöperatie of stafmaatschap. Dit collectief maakt bindende afspraken met de raad van bestuur over kwaliteit en volume van zorg, beheert het specialistenbudget en verrekent dit met de individuele specialisten. Essentieel hierbij is dat bovengenoemde wetsvoorstellen niet doorgaan.
Het voorstel betekent een tijdelijke terugkeer naar een budgetsysteem zoals de lumpsum. Dit zal door het collectief worden verdeeld op basis van inzet, het behalen van volumeafspraken en harmonisatie van omzetten. Deze oplossing biedt nog steeds ruimte aan extra beloning voor bijzondere prestaties, maar haalt wel de huidige onverdedigbare inkomensverschillen uit het systeem. De patiënt behoudt een directe kostenrelatie met de behandelende dokter, zodat aan de basisvoorwaarden voor het ondernemerschap wordt voldaan.
Het zou de politiek sieren als ze dit alternatief serieus in overweging neemt, aangezien de partijen in het veld het hierover eens kunnen worden. We zagen het ook bij de discussie over de verhoging van de AOW-leeftijd. Nu werkgevers en bonden het eens zijn, staat niets een akkoord meer in de weg en zou het van enorme Haagse zelfoverschatting getuigen indien hier alsnog een andere invulling aan wordt gegeven. Dit geldt ook voor ons. Klink stelt dan wel dat hij het vrije beroep respecteert, maar hij helpt het tegelijkertijd met wetswijzigingen om zeep. Een zachte dood voor de vrijgevestigden? Over my dead body!
Willem van der Ham, algemeen voorzitter Orde van Medisch Specialisten
E.M. van der Loo
, NOORDWIJKERHOUT
Met veel gevoel voor drama schrijft collega van der Ham in zijn voorzitterscolumn (Medisch Contact nr. 25, 2010) over de moeilijke positie van de vrijgevestigde medische specialist op dit moment. Met termen als ‘ zachte dood’, ‘ euthanasie’ en de slo...tzin ‘ over my dead body’ wordt een beeld gecreeerd waar de onoplettende lezer mogelijk zelfs wat empathie bij krijgt. Tegelijkertijd wordt met zijn verheerlijking over de ‘vrijgevestigden’ indirect een sneer uitgedeeld naar de medische specialisten in loondienst. Eerder sprak van der Ham zich ook al negatief uit over de specialisten in de UMC’s die, naar zijn zeggen, hun lagere salaris louter aan zichzelf en hun raden van bestuur dienen te verwijten, omdat er voldoende ruimte binnen de CAO’s zou liggen om de salarissen van de academische specialisten gelijk te trekken met die van de collegae buiten de UMC’s. Het imago van de medische specialist staat sterk onder druk. De werkelijke discussie over de richting waarop onze gezondheidszorg zich zou moet ontwikkelen inclusief de betaalbaarheid hiervan wordt continue ondermijnd en afgeleid door het ‘gemekker’ over de hoogte van de inkomens. Ook in onze eigen beroepsgroep voeren de ‘vrijgevestigden’ een harde strijd over het al dan niet terugbetalen van een deel van de honorariumtarieven die ten gevolge van een ‘weeffout’ in de DBC-systematiek ten onrechte aan hen zijn uitbetaald (?!?). De medische professie, met onze voorzitter voorop, doet er goed aan doen te streven naar een realistisch inkomen voor iedere medische specialist waar natuurlijk enige differentiatie, afhankelijk van het type specialisme, mogelijk moet zijn. Dit kan prima worden bereikt door alle medische specialisten in loondienst te nemen. Er komt hiermee een einde aan de oneigenlijke discussie over de hoogte van onze inkomens zonder dat dit tenn koste hoeft te gaan van de kwaliteit van de geleverde zorg. Het loskoppelen van het salaris in een meer markt-georienteerde zorgomgeving vermijdt bovendien iedere schijn van medisch handelen met het bekende ondernemersmotto ‘meer omzet meer inkomen’. Tenslotte, het huidige ‘graaiers-imago’ van de medische specialist doet geen recht aan de werkelijke inhoudelijke ‘drive’ van de meeste collegae die dit prachtige beroep gekozen hebben maar zorgt wel voor een aanhoudend negatief beeld waardoor, op termijn, de continuiteit van de gezondheidszorg in Nederland in gevaar dreigt te komen.
Dr. V(incent) THBM Smit, patholoog Noordwijkerhout