Weinig steun voor openbaarmaking declaraties

De brancheorganisaties in de zorg zien niet in waarom de instellingen inzage zouden moeten geven in hun declaraties. Maar de toezichthouders staan minder afwijzend tegen het verzoek om openbaarheid van RTL Nieuws.

De onderzoeksredactie van RTL Nieuws heeft bestuurders van 450 musea, woningbouwcorporaties, onderwijs- en ook zorginstellingen gevraagd om inzage in hun kosten en declaraties. Volgens RTL Nieuws hebben zo’n 100 instellingen dat inmiddels gedaan, maar ‘de zorgsector doet massaal de luiken dicht’: slechts 4 van de 188 zorginstellingen werken mee, de andere hebben niet gereageerd of weigeren.

Woordvoerder Wouter van der Horst van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) legt uit waarom: ‘Zorginstellingen vallen niet onder de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en zijn dus niet verplicht om mee te doen. Ten tweede is het aan de raden van toezicht en de accountants om goed toezicht te houden. En als vereniging hebben wij er bij onze leden altijd op aangedrongen om zinnig en zuinig te declareren. Ook tijdens ledenvergaderingen komt dat ter sprake.’ De Brancheorganisaties Zorg (BOZ) heeft RTL inmiddels in ongeveer gelijke bewoordingen geantwoord.

De Nederlandse Vereniging Toezichthouders in de Zorg (NVTZ) laat een ander geluid horen. ‘Ook al is er geen wettelijke verplichting’, zo schrijft de vereniging in een schriftelijke reactie, ‘transparantie is een goede zaak, en dus is er geen bezwaar om deze kosten inzichtelijk te maken.’ Maar, stelt de NVTZ verder, in de zorg moeten al tal van gegevens worden aangeleverd, waardoor er een zekere moeheid ontstaat: ‘Zorginstellingen willen in de eerste plaats met zorg bezig zijn.’ De NVTZ heeft geen signalen gekregen, ‘ook niet vanuit de accountants’ , dat er sprake zou zijn van misstanden.

Deze zomer publiceerde RTL Nieuws de resultaten van een onderzoek naar het declaratiegedrag van bestuurders van de umc’s, die wél onder de Wob vallen. Resultaat: in 2013 en 2014 werden forse declaraties ingediend voor onder meer dure wijnen, sterrenrestaurants en snoepreisjes. ‘Het gaf een boel ophef’, zegt Van der Horst, ‘maar het gros was in orde. Waarom blijft men er dan zo op doorhameren?’

Joost Visser