Verzieker betaalt

De minister moet de WHO-commitments nakomen en het ministerie van VROM bij de dans leiden, want zonder gezondheidsbeleid geen milieubeleid. Daar kwam de boodschap van Zwart Voorspuij, voorzitter van de Vereniging voor Medische Milieukunde op neer (MC nr. 40/199, pag. 1375). Maar zonder gezondheidsbeleid ook geen verkeers- en economisch beleid, tenminste als VWS het WHO-commitment aan het Charter on transport Environment and Health nakomt.

Dit handvest is opgesteld om de Europawijde verkeersgebonden milieu- en gezondheidsschade door onder andere ongelukken, luchtveront- reiniging, lawaai, fysieke inactiviteit en water- en bodemverontreining terug te dringen. Hier hoort ook de moge- lijk wereldwijde gezondheidsschade bij door het broeikaseffect, mede als gevolg van het groeiende energiegebruik in het verkeer. Daarom gaat het in het handvest onder meer om de ‘bevordering van vervoerswijzen annex infrastructuur met de beste impact voor de volksgezondheid, zoals lopen en fietsen’, inclusief een ‘reductie van de behoeften aan gemotoriseerd vervoer’.

Van VWS mag worden verwacht dat het deze gezondheidsschade zichtbaar maakt in de kosten (gekoppeld aan ‘Werkdruk en Wachtlijsten’). Ook moet VWS erop aansturen dat deze kosten tot uitdrukking worden gebracht daar waar ze worden veroorzaakt, bijvoorbeeld in het verkeers- en economisch beleid. Het leidend principe dient hierbij dus te worden ‘De verzieker betaalt’.

Ondanks dit commitment heeft VWS bij het in de maak zijnde nationaal verkeers- en vervoersplan tot nu toe buiten spel gestaan. In de termen van Zwart Voorspuij kan dat zo niet langer en moet VWS de dans gaan leiden door in dit geval eerst die met Sport te beëindigen. Want het is nu zaak om fysieke activiteit in het dagelijks leven te bevorderen en niet langer om fysieke inactiviteit met nog ‘meer sport’ te compenseren. Verkeer- en Waterstaat moet de rekening van de mobiliteit worden gepresenteerd en daarmee worden bewogen om de fiets tot ruggengraat van het verkeersbeleid te maken. Even zo dient Economisch Zaken schaalverkleining te worden voorgehouden, zodat meer afstanden fysiek actief kunnen worden overbrugd. Want mobiliteit heeft epidemische vormen aangenomen met ontoelaatbare gevolgen voor ‘Werkdruk en Wachtlijsten’.

Heiloo, november 1999