Vandaag ga ik sterven

Het gebeurde tijdens mijn opleiding tot internist, zo’n vijftig jaar geleden. Het ziekenhuis waar ik dan werk, beschikt over een speciale afdeling voor de behandeling van tuberculosepatiënten. Deze afdeling wordt ‘het San’ genoemd en ligt wat afgelegen van de rest. Er ligt een mevrouw met longafwijkingen, die ik vaag via mijn ouders ken. Hoewel het San niet onder mijn verantwoording valt, laat ze me op een dag toch roepen. Het is dringend, wordt erbij gezegd. Ik vind de patiënte, rustig en ontspannen liggend op haar bed. Ze maakt geen erg zieke indruk en ziet er voor haar ruim tachtig jaar nog redelijk goed uit.

‘Dokter’, zegt ze zonder enige inleiding, ‘wilt u zo vriendelijk zijn om mijn man te bellen, want ik ga vandaag sterven’. Ik weet niet wat ik hoor. ‘Ik ga vandaag sterven’, en dat zegt ze zo rustig alsof ze vraagt: ‘Wilt u zeep gaan halen, want ik wil me wassen.’ Zou ze me voor de gek houden? Dat is bij haar niet helemaal onmogelijk, gezien de verhalen die mijn ouders over haar hebben verteld. Ik kijk haar daarom wat stupide glimlachend aan, maar zij kijkt me rustig en ernstig in de ogen en herhaalt dringend haar vraag. Ik voel me wat overrompeld en zoek naar een uitweg.

‘Ik ga eerst even praten met de dokter die u behandelt om te vragen of het wel nodig is dat u zich zo bezighoudt met een spoedige dood’.

Gelukkig kan ik haar vlot vinden. Zij kijkt vreemd op van het verhaal. ‘Het gaat heel goed met haar. De longfoto is duidelijk verbeterd en haar bezinking is lager geworden.’ Ik haal mijn schouders op en ga terug.

‘En?’, vraagt de patiënte. Ik vertel dat haar dokter geen enkele reden ziet voor paniek, integendeel. Ze kijkt me weer doordringend aan en vraagt, nu smekend: ‘Dokter wilt u alstublieft zo spoedig mogelijk mijn man bellen en zeggen dat hij moet komen omdat ik ga sterven’. Ik kan nu niet meer weigeren en doet wat ze me vraagt. Ik krijg haar man aan de lijn en geef het bericht door. ‘O, zei ze dat’, reageert hij, ‘dan kom ik meteen en ik zal ook mijn kinderen optrommelen.’

Als ik na een uurtje de ziekenkamer nog eens binnenloop - ik ken de familie goed genoeg om dat te kunnen doen - staan alle kinderen en kleinkinderen in een grote kring om het ziekbed. Haar man, de pater familias, spreekt een ernstig en ontroerend gebed uit. De oude vrouw bidt met gevouwen handen en gesloten ogen mee. Daarna neemt ze van iedereen afscheid. Het loopt al tegen de avond. Voordat het buiten helemaal donker is, is ze overleden.