‘Psychiaters moeten beter weten wat ze onderzoeken’
1 reactieKlinisch-wetenschappelijk onderzoek in de psychiatrie krijgt in de VS een andere financiering. De gevolgen kunnen groot zijn.
Trials die louter bedoeld zijn om vast te stellen of een interventie effectief is, dus zonder enige theoretische, neurowetenschappelijk verankerde grondslag, hoeven vanaf juni dit jaar niet meer op bekostiging door het gezaghebbende National Institute for Mental Health (NIMH) te rekenen. Thomas Insel, directeur van het instituut, zei dat onderzoek voortaan niet alleen potentieel effectieve behandelingen moet opleveren, maar ook steeds informatie moet verschaffen over het neurobiologische substraat van de psychiatrische stoornis. Het gaat om een ingrijpende koerswijziging: meer dan de helft van de trials die nu nog geld krijgen van het NIMH zou in deze nieuwe aanpak geen financiering hebben gekregen.
In de praktijk betekent het dat rekrutering van patiënten voor trials niet meer zal gebeuren op basis van ziektebeeld of psychiatrische diagnose, maar op basis van symptomen, zoals hallucinaties, om die vervolgens te behandelen met een medicijn waarvan de werking verband houdt met mechanismen die een rol spelen bij het ontstaan van hallucinaties. Dat is helemaal in lijn met eerder door de NIMH gelanceerde ideeën om psychiatrisch onderzoek te bevrijden van het keurslijf van bestaande diagnostische categorieën. Zo kondigde Insel een jaar geleden aan dat de NIMH geen gebruik meer zou maken van DSM-5 (of eerdere versies).
The Lancet (en het nieuwe in juni te lanceren The Lancet Psychiatry) juichen op hun sites de veranderingen toe. Evenals Nature deze week, dat eraan herinnert dat sinds het begin van de jaren negentig geen nieuwe klassen van psychofarmaca op de markt zijn verschenen. ‘De pijplijn is drooggevallen.’ Bijkomende kwestie: in veel gevallen waren de medicijnen ontdekt door trial en error en de vraag hoe ze precies werken bleef grotendeels onbeantwoord, aldus Nature. Het nieuwe beleid moet deze tendens keren. Het moet er niet alleen toe leiden dat onsuccesvolle trials eerder worden gestaakt of aangepast, maar ook meer neurowetenschappelijke kennis opleveren.
De kritiek ligt voor de hand: onderzoekers ruilen het ene gecompliceerde probleem – hoe psychiatrische stoornissen effectief te behandelen – in voor een minstens zo ingewikkeld vraagstuk: hoe werkt het brein? Psychiater Allen Frances, nooit te beroerd voor een kritische noot, heeft daar in Nature al voor gewaarschuwd. Nadruk op hersenwetenschap zal ten koste gaan van de zorg voor patiënten vreest hij. Volgens hem zal het nog tientallen jaren duren voordat de hersenwetenschap zover is dat ze aan de criteria van de NIMH kan voldoen.
Henk Maassen
- Nature507,273 (20 March 2014) doi:10.1038/507273a
- Nature507,288(20 March 2014) doi:10.1038/507288a
- The Lancet, doi:10.1016/S0140-6736(14)60465-7
Lees ook:
- Ggz-instituut VS keert zich af van DSM
- ‘Alsof je de doos van Pandora opent’ - Interview met Allen Frances
A.L. Cense
Psychiater, STOUTENBURG
Een al jaren doodlopende ontwikkelingsweg , - het dataharken en verwachten dat daar diepere inzichten aan ontleend kunnen worden -, moet natuurlijk verlaten worden door de psychiatrie. Maar de consequentie is ook dat we een systeem moeten verlaten wa...ar inmiddels de meet- en controlelagen in de zorg mee aan de haal zijn gegaan. En die houden niet van bescheiden een stap terug doen.
En minstens zo te vrezen is de invloed van de reductionistisch biologische stroming die denkt alle oplossingen in het brein te vinden. Quod non, natuurlijk: net zoals het homeostatisch systeem dat we centrale verwarming noemen een letterlijk functie- en betekenisloos apparaat wordt zonder de omgevingslucht, kan vorm en (dis)functie van ons brein begrepen worden los van de omgeving waar we onze weg in moeten en, in evolutionaire zin moesten, vinden, en los van de geweldige veelheid van circulaire (!) interacties daar mee.
Men leze ook deze korte beschouwing van prof Jim van Os:
http://www.tijdschriftdeviant.nl/images/stories/deviant80-06.pdf
Al zie ik er een punt in dat nader bediscussieerd zou moeten worden: de vraag of de psychiatrie zich in deze fase moet terugtrekken uit deelgebieden. Ze konden nog wel eens essentieel blijken voor het opbouwen van werkelijk begrip van de dynamiek en causaliteit van onze ziektes.