Pre- en posthydratie bij contrast-CT onnodig

Een korte voorbehandeling met natriumbicarbonaat is net zo effectief om de nieren van risicopatiënten bij contrast-CT te beschermen als het pre- en posthydreren, wat momenteel protocol is. Tot deze conclusie komen Judith Kooiman en collega’s (o.a. LUMC) in de Salina-studie, een gerandomiseerde trial gepubliceerd in Nephrology Dialysis Transplantation.

Dit lijkt de discussie te beslechten over het nut van pre- en posthydratie om contrastnefropathie bij risicopatiënten te voorkomen. Al eerder besteedde Medisch Contact aandacht aan het protocol dat in het kader van het veiligheidsmanagementsysteem (VMS) adviseert om alle hoogrisicopatiënten op te nemen voor pre- en posthydratie. Tegenstanders beargumenteren dat dit leidt tot meer ligdagen, terwijl de klinische relevantie ervan nooit is aangetoond.

Voor de Salina-studie werden 548 patiënten met chronische nierinsufficiëntie gerandomiseerd in twee groepen. Eén groep werd kort van te voren gehydreerd met 250 ml natriumbicarbonaat, de andere groep kreeg voor en na de contrast-CT 1000 ml natriumchloride (saline) toegediend. Als uitkomstmaat werd gekeken naar de relatieve creatinineverhoging binnen 48 tot 96 uur na de contrast-CT. In totaal trad bij 22 patiënten contrastnefropathie op – bij 3,0 procent in de natriumbicarbonaatgroep en bij 5,1 procent in de met natriumchloride behandelde groep. Dit verschil is niet significant.

De korte behandeling was dus even effectief om contrastnefropathie te voorkomen als het tot nu toe uitgevoerde protocol. Het achterwege laten van uitgebreid pre- en posthydreren was niet alleen patiëntvriendelijker, maar kan ook tot aanzienlijke kostenbesparing leiden. De korte hydratieprocedure is per patiënt 459 euro goedkoper. Omdat in Nederland zeer veel CT-scans worden uitgevoerd, is een jaarlijkse besparing van 60 miljoen euro mogelijk.

Kooiman en de haren hopen dat deze bevindingen op korte termijn in de landelijke protocollen zullen worden verwerkt.

Els Oosterhout

Nephrology Dialysis Transplantation (2014) 0: 1-8; doi: 10.1093/ndt/gfu025

Lees ook

• Veiligheidsregels jagen kosten op (aug 2011)
• Te grondig zoeken naar contrastnefropathie (okt 2010)
• Impact nierschade niet bagatelliseren