Orde voorzitter: Veiligheid & discipline
Plaats een reactieDeze week staan de kranten en ook Medisch Contact vol over de veiligheid in onze Nederlandse ziekenhuizen. Hoe veilig is die zorg? Tot voor kort tastten wij hierover in het duister en moesten we het doen met geëxtrapoleerde gegevens uit het buitenland. Hoogste tijd dus voor eigen onderzoek!
Op initiatief van de Orde en financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van VWS zijn EMGO Instituut/VUmc en Nivel een landelijk onderzoek gestart naar patiëntveiligheid. De resultaten van het dossieronderzoek naar iatrogene schade in de ziekenhuizen (het eerste deel van het onderzoek) zijn op 25 april bekendgemaakt. Was het na het IGZ-onderzoek al geen nieuws meer dat samenwerking, overdracht, communicatie en organisatie nogal eens te wensen overlieten in het preoperatieve traject, nu blijkt dit ook van toepassing op andere elementen van de intramurale zorg. Het is mede daardoor, dat vermijdbare schade op een ongewenst niveau ligt. Dat Nederlandse ziekenhuizen in internationaal opzicht nog goed wegkomen, is feitelijk irrelevant. Elke patiënt met schade is er één te veel en als de schade te voorkomen was, mag zoiets nooit meer gebeuren.
Laat wel duidelijk zijn dat onbedoelde schade onlosmakelijk verbonden is aan het medisch handelen. Soms is het terug te voeren op een complicatie en soms op de risicos van de behandeling zelf. Een medisch specialist die geen fouten maakt, bij wie nooit een complicatie optreedt en wiens patiënten nooit enige schade oplopen, ziet geen patiënten.
Waar kan het fout gaan? In het rapport staat een lange lijst met schadevormen die de onderzoekers constateerden. Als u die lijst doorneemt, zult u er veel van herkennen. Situaties die wij elke dag meemaken, beoordelingen die wij elke dag doen. Laten we iemand opnemen? Toch nog een foto? Kijken we het nog een dag aan? Grijpen we in? Achteraf blijkt pas of de diagnose gemist is of te laat gesteld. Of we veilig hebben gehandeld. Op het moment zelf is die beoordeling lang niet altijd even eenvoudig.
De aanbevelingen van de onderzoekers zijn evident, ook al is er nog nader onderzoek nodig naar de oorzaken van de onbedoelde schade. Eén van de aanbevelingen is dat het goed zou zijn als alle medisch specialisten periodiek dossiers beoordelen om onbedoelde schade te inventariseren en kritisch naar het medisch handelen te kijken. De dossiers zijn illustratief. Van de 7929 onderzochte dossiers was in 383 gevallen het medisch en/of verpleegkundig dossier niet beschikbaar, of onvoldoende bruikbaar. Tevens bleek dat in kwalitatief minder goede dossiers meer onbedoelde schade voorkwam. De volledigheid van het patiëntendossier is daarmee een indicator voor de veiligheid en dus voor de kwaliteit van de geleverde zorg.
Het dossier is net als veel zorgprocessen een collectieve verantwoordelijkheid. In grote organisaties leidt dit gemakkelijk tot een situatie waarin het succes vele vaders kent en de mislukking een wees is.
De medisch specialist moet daarom het initiatief nemen om dit te doorbreken. Niet alleen in de dossiervorming, maar ook op het vlak van samenwerking en communicatie, de overdracht van taken en het naleven van de eigen richtlijnen. Dat vereist een andere attitude en optimale discipline. Samenvattend: de medisch specialist is een adequaat opgeleide professional met een hoge taakopvatting. Iedere vermijdbare dode is er dus één te veel. Zeker als deze is terug te voeren op onvolkomenheden in het bedrijfsproces. De medisch specialist moet hierin duidelijker zijn verantwoordelijkheid nemen.
De Orde neemt haar verantwoordelijkheid door samen met andere veldpartijen en in overleg met de inspectie tijdens een congres over patiëntveiligheid op 12 juni 2007 een landelijke veiligheidscampagne te presenteren, met evidence-based interventies, gericht op een aanzienlijke reductie van vermijdbare schade. We weten nu dat er nog genoeg winst te halen is. Aan de slag!
Harry van Hulsteijn, vice-voorzitter Orde en en voorzitter Raad voor Wetenschap, Opleiding en Kwaliteit
- Er zijn nog geen reacties
