Onderhoud medische apparatuur

Als verkeersvlieger heb ik van dichtbij meegemaakt hoe de technische dienst van een luchtvaartmaatschappij omgaat met onderhoud aan apparatuur en onderdelen van vliegtuigen. Uitgangspunt is preventief onderhoud. Dit houdt in dat van elk apparaat, instrument of onderdeel de levensduur bekend is. Geruime tijd voor het verlopen van de geldigheid moet het worden vervangen. Vanzelfsprekend voorkomt deze handelwijze niet dat er toch incidenten gebeuren, maar ongetwijfeld wordt het aantal aanmerkelijk gereduceerd. Door daadwerkelijk preventief onderhoud heeft de luchtvaart zich ontwikkeld tot het huidige veiligheidsniveau.

Hoe anders is de attitude binnen ziekenhuizen. Rondvraag leert dat er jaarlijks een technische controle wordt verricht, ongeacht of het apparaat of instrument nooit of 24 uur per dag, zeven dag per week wordt gebruikt. Het preventief vervangen van onderdelen is niet verplicht en volledig afhankelijk van de technicus. Navraag bij leveranciers van (oogheelkundige) instrumenten leert dat kennis over de levensduur van onderdelen en instrumenten ontbreekt. Mochten zij deze kennis wel hebben, dan zijn de leveranciers niet geneigd deze kenbaar te maken aan de gebruiker. Op die manier lijkt het onmogelijk het onderhoud van een instrument op een veilig niveau te brengen. De Inspectie voor de Gezondheidszorg wil het laten bij een jaarlijkse controle. De stelling dat ziekenhuizen niet veilig zijn, lijkt gerechtvaardigd. Het overlijden door verbranding als gevolg van een defect anesthesieapparaat ondersteunt deze bewering.

Het vervangen van deze apparatuur is een schijnoplossing. Er moet meer worden gedaan. Een aanmerkelijk grotere participatie vanuit de industrie, een meer gestructureerd onderhoud en een andere opvatting bij inspec­terende instanties zou de veiligheid in ziekenhuizen mogelijk op het niveau van de luchtvaart kunnen brengen.

Amstelveen, november 2006

Frans Versteeg, oogarts en voormalig verkeersvlieger