Mogelijk overbehandeling bij cytologische cervixafwijkingen

Er zijn grote verschillen tussen ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra in het aantal operaties bij vrouwen met cervixafwijkingen. Vrouwen worden misschien te snel behandeld bij relatief lichte cytologische afwijkingen, terwijl dit niet nodig is en het wél negatieve gevolgen kan hebben voor toekomstige zwangerschappen.

Er is echter geen behandelingsnorm, waardoor het moeilijk is om te zeggen of er wordt afgeweken van wat goede zorg is. Dat constateert Zorginstituut Nederland (ZiN) in een analyse over geboorte- en gynaecologische zorg. ZiN is bezig met het doorlichten van het verzekerde pakket in een project dat ‘Zinnige Zorg’ wordt genoemd. Het Zorginstituut wil meer onderzoek gaan doen naar de mogelijke overbehandeling.

De operaties, vooral lisexcisies, worden gedaan bij vrouwen bij wie cytologische afwijkingen zijn aangetoond bij het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Jaarlijks worden ongeveer 700.000 vrouwen uitgenodigd deel te nemen aan dit bevolkingsonderzoek. In 2014 werden ongeveer 55.000 vrouwen gynaecologisch onderzocht in verband met cervixafwijkingen, waaronder cervixcytologie. Ongeveer de helft van hen zat in de vruchtbare levensfase. Ongeveer 8000 vrouwen kwamen uit het bevolkingsonderzoek en uiteindelijk werden ruim 11.000 vrouwen geopereerd voor een cervixafwijking.

Behalve naar zorg rondom cervixafwijkingen wil het ZiN ook meer onderzoek naar de zorg rondom bekkenbodemklachten. Ook hierbij is de praktijkvariatie groot. Vrouwen weten vaak niet welke (para)medische mogelijkheden er zijn om hun klachten te verlichten, terwijl bekkenbodemklachten flinke gevolgen kunnen hebben voor de kwaliteit van leven.

Ook op het gebied van de zorg rondom de bevalling ziet Zorginstituut Nederland ruimte voor verbetering. Extra onderzoek is echter niet nodig, omdat er al verbeteringen zijn gepland.