Minder diabetes type 2 bij familiaire hypercholesterolemie

Diabetes type 2 komt minder voor bij mensen met familiaire hypercholesterolemie. Dat blijkt uit onderzoek door Joost Besseling e.a  (AMC), gepubliceerd in JAMA.

Ze verzamelden cross-sectionele data over de prevalentie van diabetes type 2 bij ruim 25.000 individuen met een familiaire hypercholesterolemie mutatie en bij ruim 38.000 personen zonder zo’n mutatie. De groep met een hoog cholesterol had 51 procent minder kans op diabetes type 2.

Mutaties kunnen optreden in drie genen: het LDL-receptor (LDLR)-gen, het apolipoproteïne-B (APOB)-gen en het PCSK9-gen – en wel met afnemende frequentie in de populatie. De onderzoekers vonden aanwijzingen voor een soort dosis-responsrelatie: personen met een LDLR-mutatie hadden de laagste diabetesprevalentie (1,63 procent), terwijl dat bij individuen met een APOB-mutatie een stukje hoger was: 2,42 procent. En dat is consistent met het feit dat dragers van de eerste mutatie een ernstiger fenotype vertegenwoordigen (hoger LDL-cholesterol), dan dragers van de tweede.   

Het vermoeden bestaat al langer dat er een causaal verband bestaat tussen het cellulaire cholesterolmetabolisme en de pathogenese van diabetes type 2.

Commentatoren David Preiss en Naveed Sattar vinden de bevestiging daarvan het meest intrigerende aspect van deze studie. Het is goed mogelijk, stellen ook zij, dat de expressie en functie van LDL-receptoren belangrijk zijn voor de glucosehomeostase. Uitkomsten van verschillende eerdere studies geven aanwijzingen voor de hypothese dat insulinesecretie door de pancreas wordt  beïnvloed door de intracellulaire accumulatie van cholesterol in de bètacellen. Zo is van statines bekend dat ze de kans op diabetes 2 enigszins vergroten; mogelijk stimuleren ze de opname van cholesterol in die cellen. Dat zou vervolgens  de aanmaak van insuline in de alvleesklier remmen.

Henk Maassen

www.jama.com, doi:10.1001/jama.2015.1206

Lees ook:

• Statines op jonge leeftijd lijkt veilig
• ‘Artsen te voorzichtig met screening FH’
• Familieonderzoek FH kan binnen reguliere zorg