Marsroute

Toen ik eind september 1974 afstudeerde,was het kabinet-Den Uyl een dik jaar onderweg. Jo Hendriks was in dat kabinet staatssecretaris van Volksgezondheid. Hij werkte met zijn structuurnota aan maakbare gezondheidszorg, tot dan toe altijd een semipubliek privaat goed.

Den Uyl won de verkiezingen,maar zijn tweede kabinet kwam er nooit. Van Agt sloot een coalitie met Wiegel en continueerde de planeconomische aanpak van de zorg.

Joop van der Reijden (Lubbers I) voerde in 1983 de ziekenhuisbudgettering in. In 1990 onder Simons (Lubbers III) werd dat gevolgd door de specialistenbudgettering, met jaar op jaar tariefdalingen vanwege budgetoverschrijdingen. Wachtlijsten waren ons deel. Paars I sluisde per wet de specialisten financieel het ziekenhuis in, tot op vandaag verzacht met lumpsumfinanciering van honoraria.

Paars II wendde de steven naar markt- en vraagzorg, hoewel dat pas werd ingevoerd door Balkenende II.

En zo werd marktwerking - lang een verboden vrucht - ineens de voorgeschreven marsroute. Markt werkt niet zonder concurrentie. Samenwerken en fuseren moeten dus uit beeld, vinden de Nederlandse Mededingingsautoriteit en de NZa.

Maar ziet de IGZ er met haar prestatie-indicatoren niet op toe dat je veilig werkt en dus genoeg ingrepen doet? Betekent dat niet juist meer samenwerken, schaal vergroten of zelfs fuseren?

Sinds Hendriks weten we dat maakbare zorg een illusie is. Niet te veel sturen dus, hooguit bijsturen en zeker niet terugsturen naar de twintigste eeuw. Eigenlijk willen we alles met mate. Een beetje concurreren, een beetje samenwerken, een beetje fuseren, als het er maar beter van wordt. Het kabinet - in spe - is weer aan zet.

J. Herre Kingma