Kwakzalverij (3)

Eerder dit jaar en ook in de brievenrubriek van Medisch Contact (MC 27/2007: 1189) heeft een aantal collega’s zijn mening geuit over alternatieve geneeswijzen. Dit gebeurde vaak op een veroordelende, ongenuanceerde manier. Door de apodictische stelligheid van het eigen gelijk - waarmee ook bijvoorbeeld het KNMG-hoofdbestuur of de KNMG-afdeling in Rotterdam wordt gediskwalificeerd - krijgen zulke ontboezemingen het karakter van belijdenissen, van geloofsbrieven. Deze helpen niet om kennis te nemen van wat er in de wereld omgaat. Daardoor vertragen ze de ontwikkeling van de medische wetenschap.

Dat er ook binnen de KNMG collega’s zijn, die bereid zijn over hun eigen tuinhek te kijken en contact te leggen met collega’s die vanuit andere geneeskundige concepten werken, getuigt van interesse, realiteitszin en moed. Deze eigenschappen zijn van fundamenteel belang voor artsen omdat ze fundamentalisme uitsluiten.

De geschiedenis van de wetenschap illustreert dat. Neem de middeleeuwen, toen religie met wetenschap en kunst een soort drie-eenheid vormde. De kerk droeg toen in hoge mate de verantwoordelijkheid voor wat op deze drie gebieden werd onderzocht en ontwikkeld. Tot welke hoogten dit kon leiden, blijkt onder meer uit de bouw van de grote kathedralen. Maar in vooral de tweede helft van de middeleeuwen werkte de eenzijdig afwijzende houding van de kerk tegenover ketters (tot wie lange tijd ook Galileï werd gerekend) onvruchtbaar uit op ontwikkelingen in de toenmalige samenleving.

Historisch bewustzijn versterkt de mogelijkheid om op een vruchtbare manier onderzoek te verrichten en de uitkomsten te beoordelen. Het kan het respect voor wat we bestuderen versterken. Zonder dat respect komen we alleen iets te weten over de buitenkant ervan.

Ik denk dat de emotionele uitingen de maatschappelijke ontwikkelingen spiegelen. Blijkbaar is het tijd dat de kwaliteiten zichtbaar worden van andere vormen van serieuze geneeskunde. Dat de KNMG en MC daarvoor ruimte maken, is dan ook adequaat en waardevol.

Haarlem, juli 2007

Joost Laceulle, huisarts