Klant is koning op de zorgmarkt (7)

Van Mierlo geeft in zijn reactie op het SP-Manifest ‘De Zorg is geen Markt’ (MC 47/2004: 1857) er blijk van geen speler op het veld van de zorg te zijn.

Volgens Van Mierlo is zorg een verhandelbaar goed, zodat daar een markt voor te creëren is. Er is echter een groot verschil met andere verhandelbare goederen: je kunt niet kiezen of je het nodig hebt of niet. Dat overkomt veruit de meeste consumenten van de zorg. We moeten eten, wat dat betreft kunnen wij ook niet kiezen, maar wát we eten, kunnen wij vrijelijk kiezen, tot aan junkfood toe. Een ziekte overkomt ons en we kunnen ook niet kiezen welke ziekte we krijgen.

Een ander aspect is dat economische bedrijvigheid moet zijn gericht op groei om te kunnen overleven. De gezondheidszorg moet echter meer zijn gericht op krimp, omdat niet alles wat mogelijk ook wenselijk is. Dit tast meteen de concurrentie als regulerend mechanisme aan.

Van Mierlo stelt dat er ‘verschillende zorgpakketten met verschillende prijs-kwaliteitsverhoudingen (zullen) ontstaan. Daar is niets mis mee zolang de onderkant van de markt (...) op een aanvaardbaar niveau ligt’. Hiermee geeft hij impliciet aan dat er een basisvoorziening moet komen die niet volgens de wetten van de markt is georganiseerd.

Hij zegt ook: ‘Vertrouw op de competentie van mondige en geëmancipeerde burgers, ook en juist in de gezondheidszorg.’ Hoe een hooggeleerde heer dit kan zeggen, is mij een raadsel na de hype en uitslag van de verkiezing van de grootste Nederlander aller tijden. Zelf twijfelt Van Mierlo er ook al aan: ‘Wij zijn geneigd kleine risico’s te overschatten (SARS) en grote risico’s te onderschatten (longkanker).’

Kortom: de zorg een markt, jawel, maar een heel speciale, waar de normale economische regels niet gelden.

Zeist, december 2004

Peter van Hasselt, huisarts