Israël schendt medische neutraliteit

Amnesty International

’Persons regularly and solely engaged in the operation and administration of civilian hospitals, including the personnel engaged in the search for, removal and transporting of and caring for wounded and sick civilians, the infirm and maternity cases, shall be respected and protected.’ Aldus luidt artikel 20 van de Vierde Conventie van Genève van de Verenigde Naties (1949). Volgens dit verdrag moet medisch en paramedisch personeel worden beschermd als het als zodanig duidelijk herkenbaar is en het niet deelneemt aan militaire activiteiten. Ook Israël heeft dit verdrag getekend en geratificeerd.

Israël schendt dit verdrag echter in de bezette gebieden. In februari 2000 heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties opgeroepen tot een conferentie om dwangmaatregelen tegen dit land te bespreken. Deze conferentie vond plaats in juli 2000. Israël en de Verenigde Staten waren niet aanwezig en na ongeveer tien minuten werd de conferentie verdaagd. Een datum voor hervatting is tot op heden nog niet vastgesteld.

Er zijn veel voorbeelden gedocumenteerd van de gevaren en belemmeringen waarmee hulpverleners in de bezette gebieden te maken hebben. Het ambulancepersoneel loopt het grootste risico. Het wordt regelmatig het slachtoffer van beschietingen door militairen of bewapende individuen.

Een Palestijnse mensenrechtenorganisatie berichtte over de dood van twee paramedici, Amjad Daraghmi en Mahir ‘Abid, beiden 22 jaar, tijdens het uitoefenen van hun werk. Zowel de Palestijnse Rode Maan als het Israëlische Rode Kruis maakte melding van in totaal ruim zestig beschadigde ambulances en vijftig gewonde of gedode ambulancebroeders.

Artsen en patiënten worden ook vaak gehinderd in hun toegang tot het ziekenhuis. De 17-jarige Asil Hassan ‘Asleh die lid was van ‘Seeds of Peace’, een jongerengroep voor Joods-Arabische vriendschap, werd tijdens een demonstratie getroffen door politiekogels. De gealarmeerde ambulance kon hem niet bereiken vanwege blokkades die de soldaten hadden opgeworpen. Toen hij alsnog in een auto van omstanders kon worden getransporteerd, werd de auto meermalen aangehouden bij checkpoints. Een operatie in het Nahariya-ziekenhuis mocht niet meer baten.

Een ander voorbeeld is een Israëlische politieman die overleed doordat het Palestijnse gezag hem de toegang tot medische hulp ontzegde.

Het probleem van de onbereikbaarheid van medische zorg in de bezette gebieden is niet nieuw. Al in 1988 berichtte de artsenvereniging ‘Physicians for Human Rights’ uit de Verenigde Staten over de vele obstakels die Palestijnse patiënten ondervinden als gevolg van het beleid van de Israëlische overheid.

Een delegatie van artsen uit Engeland en Nederland (Johannes Wier Stichting) bezocht de bezette gebieden in 1997 en stelde vast dat de gezondheidszorg voor Palestijnen beduidend slechter is dan die voor joodse inwoners van Israël.

Zoals bekend, is de situatie in de bezette gebieden sinds september vorig jaar sterk verslechterd. Nadat vijf Palestijnen stenen gooiden op de Tempelberg in Jeruzalem en door Israëlische veiligheidstroepen werden doodgeschoten, is er een spiraal van geweld ontstaan. In anderhalve maand werden meer dan 230 mensen gedood; minstens 8.000 mensen werden gewond. Verreweg de meeste slachtoffers waren Palestijnen; dit feit is tekenend voor de krachtsverhouding.

Het bekendste slachtoffer is de 12-jarige Muhammed al-Dura die, weggedoken in de armen van zijn vader, dodelijk werd getroffen door kogels. Minder bekend is dat de ambulance die vader en zoon probeerde te bereiken, ook werd beschoten. Bassam Fayez al-Bilbaisi, de 45-jarige chauffeur van de Palestijnse Rode Maan, kwam hierbij om het leven en een tweede inzittende werd gewond. Al-Bilbaisi liet een vrouw en negen kinderen achter.

Amnesty International roept alle partijen op de medische neutraliteit te respecteren en de toegang tot medische zorg voor gewonden en anderen in acute nood te waarborgen. Daarnaast verzoekt Amnesty Israël het gebruik van buitensporig geweld te stoppen.

Ook u kunt uw mening geven door een brief te sturen aan de betrokken partijen.

Redmer van Leeuwen, arts

lid van de medische beroepsgroep van Amnesty

International

Voor meer informatie over deze actie en over het werk van de medische beroepsgroep van Amnesty International Nederland: Postbus 1968, 1000 BZ Amsterdam, tel. 020 626 4436 of medisch@amnesty.nl

Voor alle thematische publicaties, landenrapporten, het Amnesty International Jaarboek en persberichten http://www. amnesty.org/ailib/index.html