Hoe de huisarts colonkanker kan opsporen

Huisartsen die colorectale kanker willen uitsluiten of aantonen, kunnen het best varen op een combinatie van symptomen en fecale occult bloedtesten. Maar eigenlijk ontbreekt goede onderbouwing voor diagnostiek in de eerste lijn. 

Tot die conclusie komen Petra Jellema van het VUmc c.s. naar aanleiding van een systematische review en meta-analyse. British Medical Journal publiceerde de resultaten.

Jellema c.s. zetten studies op een rijtje waarin de sensitiviteit en specificiteit van verschillende diagnostische technieken om darmkanker op te sporen, werden onderzocht bij volwassenen met niet-acute onderbuikklachten. Het moest gaan om testen die voor de huisarts beschikbaar zijn, dus anamnestische en fysisch-diagnostische gegevens, bloed- en fecestesten.

Omdat de grens tussen eerste en tweede lijn niet overal even duidelijk is, werden alleen de uitkomsten gebruikt als de prevalentie van colonkanker in de onderzoekskliniek onder de 15 procent lag. Dat is de hoogste prevalentie die in eerstelijnspraktijken is gemeld. Zo probeerden de auteurs te voorkomen dat de onderzochte populatie erg zou verschillen van de gemiddelde populatie van een huisartspraktijk.

Uiteindelijke werden 47 diagnostische studies die verschenen voor september 2008 meegenomen in de analyse. De sensitiviteit was hoog voor een leeftijd hoger dan 50, voor een bepaalde verwijsrichtlijn (hetgeen neerkomt op een combinatie van symptomen) en voor immunochemische fecestesten. Maar van deze had alleen de laatste een redelijke specificiteit. Die was dan wel weer hoog voor een belaste familieanamnese, gewichtsverlies en microcytaire anemie. Maar voor deze was de sensitiviteit weer laag. En geen van de tests was voldoende onderzocht in de eerste lijn.

Conclusie van Jellema c.s.:  combinaties van symptomen en fecestest doen het goed bij de diagnostiek van colorectale kanker, maar het bewijs voor gebruik in de huisartspraktijk ontbreekt. En is wel hard nodig, want daar is winst te behalen als het gaat om vroege opsporing van deze veel voorkomende vorm van kanker. SB

BMJ 2010; 340: c1269: Value of symptoms and additional diagnostic tests for colorectal cancer in primary care: systematic review and meta-analysis

en c1714: Editorial: Diagnosing colorectal cancer in primary care,  , doi: 10.1136/bmj.c1269

Lees ook:

• Meer nieuws