Geen touw aan vast te knopen

Dokter down under (3)

Alice Springs heeft zich langzaam ontwikkeld. In 1926, zo’n vijftig jaar nadat de oorspronkelijke nederzetting was gesticht, was de populatie nog steeds slechts 40. In 1933 was de bevolking gestegen tot 200 en kreeg het stadje een gevangenis, een ziekenhuis en een school.

Naast de reguliere school staat in Alice Springs ‘The school of the air’. Deze instantie is in het leven geroepen voor sommige kinderen die in de bush wonen en geen toegang hebben tot een school. Via internet en telefoon worden deze kinderen door een centrale school in Alice Springs onderwezen. De kinderen kunnen vragen stellen aan hun onderwijzer en hun huiswerk opsturen. Ze krijgen les en hulp bij het huiswerk op afstand.

Beeld: Aboriginal rotsschildering, circa 6000 voor Christus

Een van de schrijnende problemen onder aboriginalkinderen is het vóórkomen van endocarditis en acute reuma. De incidentie is hier enorm omdat keelinfecties en bovenste lucht---weg-infecties vaak worden verwaarloosd. Verschillende poststreptokokken-infectiesyndromen, zoals glomerulonefritis en hartklepvegetaties, komen hier heel vaak voor en gaan gepaard met hoge mortaliteit.

Een aboriginalvrouw komt met drie kinderen naar de Spoedeisende Hulp. Alle drie hebben ze een pijnlijke keel en koorts. Alle drie waren ze nooit eerder in een ziekenhuis en geen van hen is ooit gevaccineerd. Ze komen uit Tennant Creek (450 km ten noorden van Alice Springs) en zijn op bezoek bij vrienden. Alle drie de kinderen - ze zijn 5, 7 en 9 jaar - hebben een luid geruis over het hart en hebben waarschijnlijk ergens eerder in hun leven al verwaarloosde infecties gehad. En nu? Derdewereldkinderen wonen 450 km van Alice Springs vandaan, zullen zeer waarschijnlijk hun medicijnen niet nemen en kunnen in hun directe omgeving ook geen westerse vervolgafspraken krijgen, maar ze zijn nu in een westerse instelling met ECG’s, echo’s van het hart en kinderartsen.

De kinderarts stelt voor de kinderen toch volledig te onderzoeken, inclusief echo’s, en de behandeling te starten ondanks de grote kans dat ze niet komen opdagen voor de vervolgafspraken. Een intramusculaire injectie benzathine-benzylpenicilline is een manier om het probleem van de therapietrouw te omzeilen. Toch heb ik het gevoel dat soms behandeling en aanvullend onderzoek wat ‘over the top’ is. Je moet ook geholpen wíllen worden. De aborigines lijken over het algemeen niet geholpen te willen worden. Ze doen wat ze willen en lijken niet te begrijpen dat níet vaccineren en het niet goed behandelen van infecties gepaard gaan met een verhoogde morbiditeit en mortaliteit.

De schijnbare onwil om geholpen te worden, brengt me op het verhaal van de 27-jarige aboriginalvrouw die een paar dagen eerder dood werd binnengebracht op de Spoedeisende Hulp. Toen de politie naar haar flat ging, was daar niemand: geen familie, geen buren, geen onder-buren, geen bovenburen. Iedereen was hem gepeerd. Familie en vrienden die dezelfde avond huilend in het ziekenhuis waren geweest om afscheid te nemen van de dode vrouw, hadden geen naam of nummer achtergelaten en waren ook onvindbaar. De politie zat dus met een dode vrouw en met de onwerkelijke situatie dat niemand meer informatie wilde of kon geven. Dit heeft mogelijk te maken met de aboriginal cultuur en de ‘skin’.

Aborigines hebben behalve verschillende talen ook een bepaalde ‘skin’. De skin bepaalt met wie je mag praten, trouwen en het bed mag delen. Voor de aboriginal gemeenschappen is de ‘skin’ heel belangrijk en er schijnen tientallen verschillende skins te zijn. Voor de leek is er echter geen touw aan vast te knopen. Meneer A mag wel praten met mevrouw B, maar niet met de heren C en D, terwijl D wel met mevrouw B mag communiceren. Zoiets. Het staat nergens op papier, maar iedere aboriginal kent de ongeschreven regels en weet met wie hij wel en niet contact mag hebben.

Of misschien was het een niet-natuurlijke dood, was er opzet in het spel en heeft het niets met de cultuurverschillen te maken.

Gerben Keijzers,

Arts in opleiding tot emergency physician in Australië