‘Dit getal moet omlaag’

In een kader bij het interview met inspecteur-generaal Gerrit van de Wal, reageert Orde-voorzitter Pieter Vierhout op de bevindingen van het rapport Onbedoelde schade in ziekenhuizen (MC 17/2007: 723). Vierhout erkent dat het onderzoek is opgezet om de omvang van het probleem in kaart te brengen, maar hij wil ook wat kwijt over veronderstelde oorzaken. Hij noemt overdracht, communicatie, handenwassen en deeltijdwerk. Blijkens de analyse van Evert Pronk vonden de onderzoekers maar in 10 procent van de gevallen dat slechte communicatie oorzaak was van de fouten. De onderzoekers pleiten voor  training in en beoordeling van dossiervoering.

In MC was ook te lezen dat na Semmelweis niemand het nut van handen wassen nog durft te bestrijden (MC 16/2007: 685), maar dat een Cochrane-search naar de beste manier van handen wassen geen artikelen opleverde (MC 17/2007: 737). Vierhouts mening dat een hoofdzuster dit probleem kan verhelpen, wordt noch door de literatuur noch door dit onderzoek gestaafd.

Vierhout veronderstelt dat deeltijdwerken een foutenfactor is. Nergens ter wereld wordt zoveel in deeltijd gewerkt als in Nederland, ook in de geneeskunde. Met 8 procent onbedoelde schade scoort Nederland internationaal gezien echter niet slecht. Deeltijdwerken aanmerken als oorzaak voor fouten, is opmerkelijk. Waar twee hoofden zich over een probleem buigen, is er automatisch reflectie en toetsing, iets waarvoor de onderzoekers pleiten. Dit rapport over patiëntveiligheid is te belangrijk om persoonlijke veronderstellingen richting aan het verbetertraject te laten geven.

Het is raadzamer te kijken hoe het binnen een afdeling is gesteld met dossier­voering, openheid en toetsbaarheid. Daar waar een maatschap of vakgroep pal staat voor de patiëntenzorg en waar een open en collegiale sfeer heerst, waar men aanspreekbaar is op fouten, veronderstel ik een score voor onbedoelde schade onder het landelijk gemiddelde. Zeker weet ik dat niet. Daarop was dit onderzoek niet gericht. En daar zou men dan ook geen uitspraak over moeten doen.

Schaijk, april 2007

Annemiek Coremans, internist