Discussie over perioperatieve bètablokkers laait op

De discussie over wel of niet bètablokkers toedienen rondom operaties laait op. Een Europese richtlijn waarin dit vraagstuk wordt behandeld, zou moeten worden aangepast nu de studies van cardioloog Don Poldermans e.a. – die van doorslaggevend belang zijn – als frauduleus zijn bestempeld. De Volkskrant berichtte prominent over Britse onderzoekers die berekenden dat door toedienen van bètablokkers bij een bepaalde groep de perioperatieve sterfte met meer dan een kwart stijgt.

Het draait om Europese richtlijnen voor perioperatieve cardiale zorg bij niet-cardiale operaties. Don Poldermans was voorzitter van de commissie die de richtlijnen opstelde. Het toedienen van bètablokkers aan patiënten die een verhoogd risico hebben op hartproblemen, maar deze middelen nog niet gebruiken, verlaagt de kans op cardiale aandoeningen, maar verhoogt het risico op bijvoorbeeld CVA’s en hypotensie. De studies van Poldermans e.a. wezen erop dat de voordelen groter zouden zijn dan de nadelen. Als deze studies buiten beschouwing worden gelaten, is het tegenovergestelde waar, stelden Sonia Bouri e.a. in Heart. Zij berekenden dat in Groot-Brittannië alleen al jaarlijks duizenden doden kunnen vallen door het advies. Zij vinden dan ook dat de aanbevelingen direct ingetrokken moeten worden.

Monique Peters, directeur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) zegt dat direct nadat de fraude van Poldermans aan het licht kwam, een melding is gedaan bij de European Society for Cardiology (ESC) met de opmerking dat deze consequenties kon hebben voor de richtlijn. De ESC laat op zijn website weten dat de betrokken richtlijnen worden gereviseerd. Deze zullen pas in augustus 2014 gereed zijn. In de tussentijd is het advies van de ESC, in samenspraak met de Amerikaanse evenknie ACCF/AHA, dat artsen niet standaard moeten starten met bètablokkers bij patiënten die niet-cardiale operaties ondergaan, maar per geval zorgvuldig moeten beoordelen of dit zinvol is.

Sophie Broersen

Lees ook:

De val van Don Poldermans

BMJ: Meta-analysis of secure randomised controlled trials of β-blockade to prevent perioperative death in non-cardiac surgery

ESC Statement - Regarding the situation of Professor Don Poldermans, previously Chairman of the Task Force for the “Guidelines for pre-operative cardiac risk assessment and perioperative cardiac management in non-cardiac surgery”

Joint Statement: issued by the American College of Cardiology, American Heart Association and the European Society of Cardiology