Diabetes in Nepal

Diabeter ondersteunt een polikliniek voor kinderen met diabetes type 1 in Patan, een klein stadje in Nepal. Zelf heb ik in 1993 vier maanden stage gelopen in het enige kinderziekenhuis dat het land rijk is: het Kanti’s Children Hospital in Kathmandu. Ik herinner mij nog een moeder die met haar zoon van ongeveer een jaar oud de poli bezocht. Het kind had een niet te missen hydrocephalus. De bevlogen kinderarts Shrestha, die mij begeleidde, legde mij uit dat het voor deze ouders het beste was als dit kind niet werd geholpen, hoe hard dat ook zou klinken in mijn oren. Dit gezin leefde op het platteland. Om een operatie te kunnen betalen zouden de ouders de grond waar ze van leefden moeten verkopen. Bij eventuele complicaties en toekomstige ingrepen zouden ze volledig failliet gaan. Moesten ze alles opofferen voor dit ene kind?

Daar moest ik aan denken toen ik een documentaire zag op RTL 4 over kinderen met diabetes type 1 in Nepal. Drie kinderen en hun ouders werden gevolgd. Ze komen elke maand voor controle naar de poli. Dan worden hun nuchtere glucose en het HBA1c gemeten. Voor sommige kinderen betekent dit eerst uren lopen door de rijstvelden in de uitlopers van de Himalaya tot aan de weg, en daarna nog een busrit naar de stad. Vaak is het een tocht van enkele uren. Na de policontrole reizen ze weer terug naar huis met de nieuwe insuline, die wordt bewaard in een koele ruimte onder de grond. Veel dorpjes zijn nog verstoken van  elektriciteit en de dagtemperatuur kan toch flink oplopen in de zomerperiode.

In plaats van 4dd insuline gebruiken de kinderen 2dd een insulinemix. Logisch, want Nepalezen eten doorgaans 2 keer per dag. Een forse brunch rond 10 uur en een avondmaaltijd rond 7 uur. Snoepjes, koekjes en limonade zijn nog een feestelijke traktatie, net als in Nederland 50 jaar geleden, en zeker geen dagelijkse aangelegenheid.

De meeste kinderen hebben geen eigen meter of prikpen, omdat de ouders die niet kunnen betalen. In Nepal bestaat tot op heden geen zorgverzekeringsstelsel. Elke injectiespuit, naald en ampul moet de familie eerst gaan kopen bij de apotheek, ergens op het terrein van het ziekenhuis. Zoals gezegd wordt de kinderpoli in Patan gesponsord vanuit Nederland. Voor kinderen tot en met 18 jaar zijn de insuline en de controles daar gratis. Maar wat als je niet in de buurt van Patan woont…? En hoe gaat het ná je 18de…?

Sandra Bijl

• Meer columns van Sandra Bijl