College
3 reactiesIk weet niet hoe het bij u is, maar ik heb nog college gehad toen ik geneeskunde studeerde. Die colleges waren niet allemaal even goed, zeker niet. Integendeel, de goede docenten waren zodanig in de minderheid dat we nog precies weten wie we bewonderden.
Wanneer ik de naam Eibergen noem, weet elke student die in de jaren zeventig en tachtig in Groningen geneeskunde studeerde precies wie ik bedoel. Hij was een geweldig docent en zijn zalen zaten altijd vol. Pathologische anatomie gaf hij.
Zouden er nu nog studenten geneeskunde zijn die zich een reeks inspirerende colleges zullen herinneren? Ik betwijfel het, want zulke colleges bestaan nauwelijks meer. Niet omdat er geen goede docenten meer zijn, maar omdat de colleges zijn afgeschaft. In mijn ogen vanwege het toegeven aan de tendens tot regressie naar het gemiddelde.
Inderdaad, goed college geven is een gave die lang niet iedereen bezit, maar moeten we ze om die reden afschaffen? Eén enkel inspirerend college is een ervaring die je niemand mag ontnemen, een reeks goede colleges dus al helemaal niet. Het feit dat goede docenten zeldzaam zijn, is geen excuus. Dan moet men maar extra zijn best doen zulke mensen in huis te halen. En trouwens, goed onderwijs geven is ook nog eens te leren.
Onderwijs inrichten op basis van de gemiddelde gaven van docenten mist de essentie van academisch onderwijs: het stimuleren van talent in onze maatschappij. Als we niet in staat worden gesteld onze meest begaafde jongeren te kunnen prikkelen, hoe zullen we dan ooit de klinische en wetenschappelijke wereldtop kunnen bereiken (of behouden zo u wilt) die ons kabinet wijselijk nastreeft?
René Kahn, psychiater
Nick Wlazlo
, Maastricht
René Kahn beweert in de rubriek Veldwerk dat inspirerende colleges ervaringen zijn, die de hedendaagse geneeskundestudent niet mogen worden ontnomen. Dat dergelijke colleges tegenwoordig nauwelijks meer worden gegeven, ligt volgens hem aan het feit d...at universiteiten niet afdoende investeren in onderwijsvaardigheden of het binnenhalen van onderwijskundig talent.
Echter, de reden dat colleges een veel kleinere plaats in het curriculum hebben gekregen, is de algemene verschuiving van ‘kennis’ naar ‘kunde’ in het Nederlandse onderwijssysteem. Leerlingen en studenten hoeven niet meer te weten hóe iets in elkaar zit, maar wáár ze het kunnen opzoeken. Een goed voorbeeld daarvan is dat een leerling van de basisschool al geen tafels meer leert, maar een rekenmachine gebruikt.
Ook binnen de geneeskundeopleiding heeft deze verschuiving zijn intrede gedaan in de vorm van trainingen in het skillslab, medisch-praktisch onderwijs en onderwijsgroepen. Reden daarvoor was ook het hogere leerrendement van de actieve student ten opzichte van degene die vooral zijn luisterend oor gebruikt tijdens colleges.
Hoe interessant en grappig een deskundig spreker zijn verhaal ook uiteenzet, het publiek vergeet het leeuwendeel daarvan snel in de uren na het college. Een toegenomen mate van interactiviteit, mogelijk in kleine werkgroepen, verbetert het leerrendement alsmede de waardering van studenten voor de spreker. De inspiratie die studenten aan een spreker behoorden te ontlenen, wordt nu juist gevonden in de vroege ervaringen met artsen in de praktijk.
Mijns inziens zijn dus niet de colleges, maar de interactieve werkgroepen in combinatie met praktijkervaringen de manier om studenten effectief en plezierig te laten studeren. Daarbij verwacht ik in de toekomst veel van peer-to-peer teaching: het geven van onderwijs door ouderejaarsstudenten aan hun jongere collega’s. Dat scheelt namelijk weer extra investeringen in onderwijsvaardigheden.
Nick Wlazlo, vijfdejaars geneeskundestudent
dr. A.J.M. Schipperijn
, Noordwijk
De vijfdejaarsgeneeskundestudent Wlazlo stelt dat colleges een veel kleinere plaats in het curriculum hebben gekregen vanwege de algemene verschuiving van ‘kennis’ naar ‘kunde’.
Voorts: ‘leerlingen en studenten hoeven niet meer te weten hóe iets in ...elkaar zit, maar waar ze het kunnen opzoeken. Een goed voorbeeld is het feit, dat een leerling van de basisschool al geen tafels meer leert, maar een rekenmachine gebruikt.’ Hij vergeet gemakshalve, dat ‘kunde’ niet bestaat zonder voorafgaand verworven ‘kennis’. En wat als de rekenmachine het plots begeeft?
Als ik zelf ooit patiënt word, hoop ik nooit zo’n soort arts aan mijn bed te krijgen! Stel: ik heb bovenbuikklachten. De arts doet wat lichamelijk onderzoek (mogelijk irrelevant want hij weet niet wat hij bij mijn klachten dient te denken) en vervolgens vult hij verkeerde gegevens in zijn zakmachientje in en zegt: ‘Volgens mijn zakmachine hebt u een galblaasaandoening’. Goeie kans dat het een coloncarcinoom blijkt te zijn!
Of u zit in een Boeing 747 met een gezagvoerder die alleen verstand heeft van het bedienen van de boordcomputer. Maar wat als zijn boordcomputer uitvalt? ‘Tja’, zal hij zeggen, ‘vroeger leerden wij nog navigeren op de sterrenbeelden. Maar sinds de jaren zeventig, toen werd bedacht dat uit je hoofd leren onnodig was, hebben wij ons geconcentreerd op het bedienen van het apparaat.’
Onlangs gebruikte ik met drie anderen de lunch. De keurige jongeman kwam er niet uit wat hij ons allen in rekening moest brengen. Terwijl wij ouderen binnen tien seconden uit ons hoofd de rekening hadden vastgesteld. Hij excuseerde zich: hij had zijn rekenmachientje niet bij zich!
En nu komt student Wlazlo (van pakweg 25 lentes) ons vertellen, dat uit je kop leren onzin is! Alsof je je eigen boordcomputer – je hersenen – niet meer hoeft te gebruiken.
dr. A.J.M. Schipperijn, internist met pensioen
Nick Wlazlo
, Maastricht
In een reactie op mijn brief over colleges beweert dr. Schipperijn dat naar mijn idee studenten en leerlingen niets meer uit het hoofd hoeven te leren.
Als dr. Schipperijn mijn brief goed zou hebben gelezen, had hij gezien dat ik slechts een object...ieve verklaring geef voor het feit dat colleges heden ten dage niet meer de onderwijsvorm van voorkeur zijn.
Uiteraard onderschrijf ik de ‘shift’ van kennis naar kunde niet en keur ik het af dat artsen geen coloncarcinoom kunnen diagnosticeren, piloten niet meer op de sterren kunnen vliegen, en obers geen rekeningen meer uit het hoofd kunnen optellen. Mijn brief in Medisch Contact was echter gebonden aan 300 woorden.
Ook ik, 23 lentes jong, kan mij storen aan het gebrek aan parate kennis, zowel bij mijn leerlingen van de middelbare school in de onderwijssector als in de medische sector. Ik kan mij voorstellen dat iemand als Schipperijn zich des te meer daaraan ergert. Maar innovatie is nu eenmaal realiteit.
De informatietechnologie is een middel geworden om het hoofd boven water te houden in een exponentieel groeiende berg aan kennis. Hoe vaak per dag raadplegen aios wel niet UpToDate, hun PDA of zelfs Wikipedia en Google?
Heeft UpToDate misschien de Harrison’s al vervangen als naslagwerk voor internisten? En welke onderzoeker rekent zijn T- en Z-testen zelf na, als SPSS hapklare overschrijdingskansen in een milliseconde presenteert?
Uiteraard verkrijgt men kunde uit kennis, maar een artsenleven anno 2009 is simpelweg te kort om alles uit het hoofd te leren. En als de informatietechnologie ons een beetje kan helpen, hebben wij wat meer tijd om aan uw bed te blijven staan.
Nick Wlazlo