Cardiologen bezorgd over richtlijnen

Cardiologen moeten voorzichtig zijn met het verstrekken van informatie over richtlijnen aan niet-medici. In toenemende mate wordt die informatie gebruikt door juristen, bedrijfsadviseurs en patiëntenverenigingen voor andere dan medisch-inhoudelijke doeleinden. Dat stelt voorzitter Menko-Jan de Boer van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) in een nieuwsbrief van de vereniging. ‘Een reeks incidenten in het afgelopen half jaar heeft mij doen besluiten om het onderwerp onder de aandacht te brengen. Enige tijd terug werden wij bijvoorbeeld benaderd door een jurist die bezig was met een schadeclaim tegen een collega-cardioloog. Hij wilde een richtlijn inzien die wij vorig najaar hebben opgesteld. De zaak waaraan deze jurist werkt, gaat echter over een incident dat plaatsvond ruim voordat de richtlijn werd opgesteld. Dit soort kwesties dient zich met regelmaat bij de NVVC aan.’

Volgens De Boer is er sprake van een maatschappelijke ontwikkeling waarbij steeds meer openheid van gegevens wordt geëist. Richtlijnen zijn dan ook openbaar toegankelijk. Tegelijkertijd zijn artsen volgens De Boer slecht voorbereid op de consequenties van deze openheid. ‘Wat is de juridische status van een richtlijn?’, vraagt de Boer zich af. ‘Er is een groot verschil tussen het opstellen van een richtlijn en het uitvoeren ervan. De opstellers gaan uit van een modelpatiënt. De patiënt uit de praktijk kan alle reden geven om van een richtlijn af te wijken. Maar wat als een arts daarop wordt aangesproken?’ Volgens De Boer laat de WGBO ruimte voor verschillende interpretaties. Ook de KNMG heeft geen pasklaar antwoord. ‘Ik heb het KNMG-rapport ‘Van wet naar praktijk: Implementatieprogramma WGBO’ gelezen, maar dat was een teleurstellende ervaring’, aldus De Boer. De NVVC-voorzitter spreekt dan ook van een wettelijk vacuüm. Totdat er meer helderheid is, zouden cardiologen daarom zorgvuldig moeten omgaan met het verstrekken van informatie. ‘Met name waar het second opinions, de interpretatie van bestaande richtlijnen en adviezen in het kader van juridische procedures betreft, wordt u dringend verzocht prudent te zijn’, schrijft De Boer in de nieuwsbrief.

Niet alle gebruik van richtlijnen door derden is overigens dubieus of ten onrechte, beaamt ook De Boer. ‘Vorige week nog werden wij benaderd door een patiëntenvereniging. Die sprak de NVVC erop aan dat de richtlijnen voor implanteerbare cardioverter defibrillatoren (ICD) slecht worden gevolgd. Implantaties vinden daardoor slechts mondjesmaat plaats. Dat verwijt is volkomen terecht en mag zowel de overheid als de cardiologen worden aangerekend. Natuurlijk hebben wij de bedoelde patiëntenvereniging daarvan onmiddellijk op de hoogte gesteld.’ << RC