Artsen onvoorzichtig met nieuwe geneesmiddelen

Artsen moeten terughoudender zijn met het voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen. Dat zegt Kees van Grootheest, directeur van het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. Aanstaande maandag verdedigt hij zijn proefschrift over geneesmiddelenbewaking.

Op het moment dat een nieuw middel op de markt komt, is nog weinig bekend over de veiligheid van het medicijn. Voorzichtigheid is dus geboden, stelt Van Grootheest: ‘Artsen moeten anders gaan denken over nieuwe geneesmiddelen. De uitgangspositie moet zijn dat een geneesmiddel onveilig is totdat het tegendeel is bewezen.’

Als voorbeeld wijst hij op het ongemeen felle hoofdredactioneel in The Lancet over Crestor (zie ook MC 44/2003: 1679). ‘Er is geen objectieve reden om deze cholesterolverlager de voorkeur te geven boven andere statines. Toch is het middel een halfjaar na introductie op de markt heel populair. Zo vlak na registratie ben je als voorschrijver eigenlijk aan het gokken. Je moet een nieuw medicijn alleen voorschrijven als je overtuigd bent van de voordelen ten opzichte van de oudere alternatieven.’

Ook de farmaceutische industrie moet volgens Van Grootheest anders gaan denken over veiligheid: ‘Geneesmiddelenproducenten zouden verplicht moeten zijn om bij de marktautorisatie aan te geven wat de mogelijke risico’s van het nieuwe middel zijn. Dat de veiligheidsdata in registratiedossiers nog geheim zijn, is belachelijk. Als we bij Lareb weten waar we op moeten letten, kunnen we makkelijker zoeken naar mogelijke ernstige bijwerkingen.’

Van Grootheest pleit voor een proefperiode voor de registratie van geneesmiddelen: een periode van één of twee jaar waarin de voor- en nadelen van het middel goed worden afgewogen alvorens een definitief oordeel wordt geveld. Toch vindt hij ook dat te veel middelen van de markt worden gehaald. ‘Dit is te vaak een gevolg van gebrekkige communicatie tussen de geneesmiddelenproducent en de voorschrijvers. Een ‘Dear doctor’-brief over een bijwerking is niet genoeg om veranderingen in het voorschrijfgedrag te bewerkstelligen. De fabrikanten zullen immers proberen omzetdaling te voorkomen. Als tegenwicht tegen de farmaceutische industrie moeten artsen onafhankelijke informatie over geneesmiddelen krijgen. Daarom is het onbegrijpelijk dat het Geneesmiddelenbulletin geen overheidssteun krijgt.’

Het proefschrift van Van Grootheest gaat vooral over apothekers. Zij moeten volgens hem de coördinerende rol in de geneesmiddelenbewaking krijgen. ‘Apothekers hebben veel meer kennis over geneesmiddelen dan artsen, en zijn dan ook de meest geschikte partij om zowel patiënten als artsen van informatie te voorzien.’ << EJP

Dit is een bericht uit de rubriek NieuwsReflex uit het nummer van deze week.