Gouden bergen?

‘Elke zorgmedewerker is hard nodig! De PVV maakt daarom geld vrij om de personeels­tekorten weg te werken. Bijvoorbeeld door het aannemen van nieuw personeel, het aantrekkelijker maken voor de huidige zorgwerknemers om meer uren te werken, het aanpakken van de administratietijd en overhead. Dan is er geen personeelstekort.’

Deze paragraaf staat letterlijk in het verkiezingsprogramma van de PVV. Goed nieuws voor de zorg als de PVV een nieuw kabinet gaat aanvoeren, zou je op het eerste gezicht zeggen. Want welke zorgprofessional wil niet af van de ‘vinkjes­cultuur’ en de niet-sluitende roosters vanwege personeelstekorten? Ik vrees echter dat de oplossing voor de uitdagingen in de zorg iets complexer is dan in deze vier zinnen wordt verondersteld.

Het klinkt misschien gek uit de mond van de voorzitter van een werknemersorganisatie, maar meer geld is niet dé oplossing voor de uitdagingen waar we voor staan. Ja; natuurlijk wij willen als LAD heel graag dat de ‘loonkloof’ van de middelste loongroepen in de zorg, zoals verpleegkundigen, wordt gedicht. Daar maken we ons niet voor niets hard voor aan cao-tafels, dus in die zin is wat extra geld meer dan welkom. En ja, ook wij willen dat werken in de zorg aantrekkelijk blijft – en daar horen goede arbeidsvoorwaarden bij.

Maar als je doorrekent hoeveel mensen we nodig hebben om aan de toenemende zorgvraag te voldoen (ervan uitgaande dat die zorg net zo is georganiseerd is als nu), dan wordt de zorg simpelweg onbetaalbaar. Nog even los van de vraag waar je nieuwe mensen vindt, aangezien nu al één op de zes werknemers in de zorg werkt. In het Integraal Zorgakkoord is niet voor niets afgesproken dat dat aandeel niet verder mag groeien.

Geld alleen is niet de oplossing

Ik zou een nieuw kabinet daarom op het hart willen drukken de oplossing niet alleen in geld te zoeken, maar vooral lef te tonen en ons zorgstelsel kritisch onder de loep te nemen. Als we willen dat ons zorgstelsel toegankelijk, goed en betaalbaar blijft, moeten we het anders organiseren. Dat betekent dat de politiek keuzes moet maken over welke zorg wel en niet blijvend kan worden geleverd. Daarnaast moeten we kijken of we bepaalde zorg op een andere plaats (thuis, in de apotheek of het wijkcentrum) kunnen organiseren. Ook moeten we onderzoeken hoe we technologische innovaties zo kunnen inzetten dat zorgprofessionals meer tijd overhouden voor (andere) patiënten.

Geen makkelijke uitdagingen, dat realiseer ik me heel goed. Maar de tijd dringt. Mijn oproep is dan ook helder: beloof niet alleen gouden bergen, maar pak het probleem aan tot in de kern. Geef zorgprofessionals autonomie, gun ze de tijd om écht goede patiëntenzorg te leveren, betrek ze bij een maatschappelijke dialoog over de toekomst van de zorg, maak werk van preventie, denk na over de verantwoordelijkheid die mensen zelf hebben en geef een impuls aan innovatie. Uitgangspunt is in mijn ogen dat we de schaarse zorgprofessionals in de toekomst daar moeten inzetten waar patiënten hen écht nodig hebben. Maar daar is meer voor nodig dan alleen geld.