Beroepsgeheim

Veel psychiaters voelen zich onder druk gezet om vertrouwelijke patiëntgegevens te delen met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Dat zegt psychiater Cobie Groenendijk, lid van de actiegroep ‘Vertrouwen in de ggz’, die de NZa eind september voor de rechter daagt.

In geval van spoedeisende zorg moeten de medische gegevens van patiënten direct opvraagbaar zijn. Onder meer huisartsen zullen verplicht worden deze medische gegevens zonder uitstel aan te leveren – binnen een halfuur. Alleen als de patiënt expliciet géén toestemming geeft voor het delen van medische gegevens, geldt deze verplichting niet.

Casus: Ik heb een patiënt in mijn huisartsenpraktijk met een crimineel verleden. De patiënt is soms psychotisch, maar heeft altijd geweigerd om zich te laten onderzoeken. De patiënt heeft mij nu verteld dat hij een reclasseringsambtenaar ‘aan het mes zal rijgen’. Ik denk dat dit dreigement serieus is en vraag me af of ik alarm moet slaan. Mag ik hiervoor mijn beroepsgeheim doorbreken en zo ja, wie mag ik dan inlichten?

De klacht is ingediend door de nabestaande van een overleden patiënt van de beklaagde huisarts. Klaagster was getrouwd met een ex-militair die door zelfdoding om het leven is gekomen. Klaagster heeft de huisarts schriftelijk verzocht om inzage in het dossier van haar overleden man in het kader van een juridische procedure. De huisarts beroept zich op zijn beroepsgeheim en weigert dit.

Een groep van patiënten en psychiaters is een actie gestart waarmee ze het verplicht aanleveren van privacygevoelige patiëntgegevens aan de Nederlandse Zorgautoriteit een halt willen toeroepen. Onder de naam ‘Vertrouwen in de ggz’ zijn ze onder meer een crowdfundactie begonnen om een rechtszaak tegen de NZa te financieren.

Minister Kuipers van VWS is bezig met het wijzigen van een aantal wetten, om verschillende knelpunten bij het verwerken van persoonsgegevens in de gezondheidszorg en het sociaal domein op te lossen. Met een aantal van deze voorstellen wordt het medisch beroepsgeheim omzeild door een wettelijke grondslag te maken voor doorbreking daarvan.

Een huisarts die na het overlijden van zijn echtgenote – die tevens zijn patiënt én werknemer was – wordt verdacht van dood door schuld, kan zich niet beroepen op zijn beroepsgeheim. De raadkamer van de rechtbank in Den Haag heeft besloten dat een deel van het medisch dossier van de overleden vrouw mag worden gebruikt bij het strafrechtelijk onderzoek. Het verschoningrecht van de huisarts wordt daarmee verbroken.

Er is steeds meer aandacht voor agressie in de zorg. Het devies is: voorkómen is beter dan genezen. Maar wat nu als de situatie desondanks escaleert? Wanneer en hoe mag je als zorgverlener aangifte doen tegen een patiënt?

Grensoverschrijdend gedrag, te zware prestatiedruk, discriminatie op grond van sekse of gender: begeleidend artsen in de (top)sport komen soms ingewikkelde situaties tegen. Een hernieuwde leidraad van de Vereniging voor Sportgeneeskunde geeft hun meer houvast.

De mogelijkheden voor het uitwisselen van (medische) persoonsgegevens tussen colleges van burgemeester en wethouders en zorgverzekeraars moeten worden verruimd, vindt het ministerie van VWS. Het ministerie wil daarom een extra bepaling opnemen in het Wetsvoorstel bevorderen samenwerking en rechtmatige zorg, waarover eind september een debat plaatsvindt in de Tweede Kamer.